Wat is de Elfstedentocht eigenlijk?

Als het een paar dagen achter elkaar vriest, is bijna heel Nederland weer in de ban van de Elfstedentocht. Het gros van de Nederlanders vraagt zich dan af of de toch wel of niet wordt gereden. Er zijn dan speciale nieuwsuitzendingen en de kranten staan er vol mee. We hebben het er allemaal over, maar wat is de Elfstedentocht nu precies en mag iedereen er zomaar aan mee doen?

Tweehonderd kilometer

De Elfstedentocht is een schaatstocht van bijna tweehonderd kilometer over het natuurijs. Deze tocht wordt georganiseerd door de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden. De start- en aankomstplaats is Leeuwarden. De tocht is al meer dan honderd jaar oud. Hij werd voor het eerst gereden in 1909. In de winter wordt hij maximaal een keer gehouden. Aangezien er maar een bepaalde capaciteit is, kunnen er maar een beperkt aantal mensen de tocht schaatsen. Dit zijn er rond de zestienduizend.

Natuurijs

Aangezien de tocht op natuurijs wordt gereden, kan deze natuurlijk niet elk jaar worden gehouden. Het ligt dus helemaal aan het weer. Als het een paar dagen achter elkaar heeft gevroren, dan wordt er onderzocht of de toestand van het ijs het toelaat. In totaal werd de tocht vijftien keer verreden. De laatste keer was in 1997.

De elf steden

De elf steden waar de tocht langs wordt gereden zijn: Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum, Bolsward, Harlingen, Franeker, Dokkum en Leeuwarden.

IJsdikte meten

Om te onderzoeken of de tocht gereden mag worden, wordt de ijsdikte gemeten. Deze moet minimaal vijftien centimeter dik zijn. Vervolgens gaat de tocht pas door als alle rayonhoofden van de vereniging van de Elfstedentocht hun toestemming hebben gegeven.

Wakken en klunen

Op sommige plekken kunnen wakken zijn. Deze worden voorafgaan aan de tocht opgevuld met ijs. Er zijn ook plekken waar het ijs niet dik genoeg is en waar echt niet geschaatst kan worden. Op zulke plekken worden voorzieningen gemaakt, waar de schaatsers op de kant kunnen komen en een stuk moeten klunen. Dit is lopen met schaatsen aan.

Alleen voor leden

De tocht mag alleen gereden worden door mensen die lid zijn van de Elfstedenvereniging. Iemand mag alleen maar lid zijn als twee leden van deze vereniging denken dat deze persoon de tocht kan uitschaatsen. Deze regel is ingesteld, omdat er vroeger heel veel mensen aan de tocht meededen die ongeschikt waren. Ze konden hem niet uitrijden en namen plaatsen in beslag van mensen die hier wel toe in staat waren.

Stempelkaart

Bij de inschrijving van de tocht krijg je een stempelkaart. In alle elf plaatsen staan stempelposten. Hier kan je je kaart dan laten afstempelen. Zo kan je aan het einde van de tocht laten zien dat je langs alle elf steden hebt gereden. Om vals spelen te voorkomen, zijn er ook drie geheime stempelposten. Bij zo’n geheime stempelpost worden de kaarten afgestempeld met een speciale tang.

Elfstedenkruisje

Als je de tocht helemaal hebt uitgereden, dan krijg je na afloop een Elfstedenkruisje. Dit is een speciaal bewijs van deelname. Verder krijgen de eerste elf aankomende mannelijke deelnemers en de eerst vijf aankomende vrouwen een medaille. De winnaar krijgt de Pim Mulier-wisselprijs. Deze man wordt gezien als de grondleggers van de moderne sport. Hij leefde van 1865 tot 1954.