Het ecotoerisme

Milieu heeft in de 21ste eeuw een ongekende hoge prioriteit. Het aantal ecologische mogelijkheden is nog nooit zo groot geweest. Op elk milieubedreigend probleem word een ecologische oplossing voor bedacht. Helaas zijn we op het punt dat we niet anders kunnen, de aarde word bedreigd. Hij word bedriegt door ons, de mens. Massa toerisme is het probleem, eco toerisme is het antwoord. En nu is het er voor iedereen. Elk jaar trekken miljoenen mensen er op uit. Campings en hotels worden massaal bezet. Massatoerisme komt over de hele wereld voor. Niet alleen de populaire landen zo als frankrijk en Italië zijn er onderdeel van. Maar ook de safari trips en de jungle trips zijn een groot onderdeel. Neem nou zo’n safari trip, wat bied een safari trip:
In de ongerepte natuur ‘wilde’ dieren van zeer dicht bij zien, rond rijden in een jeep, verblijven in een luxe hotel. Klinkt best goed. Maar als je na gaat dat er in dat ongerepte natuurgebied bomen zijn gekapt om het hotel te plaatsen op een bepaald aantal hectare grond in het leef gebied van die ‘wilde’ dieren, die eigenlijk niet meer zo wilt zijn aangezien ze niet eens meer schikken van een jeep die elke 30 minuten langs rijd.

De vakantie kan best leuk zijn, maar de natuur is hier niet bij gebaad, net zo min als de bevolking van dat gebied. De mensen die in hutjes en kleien huizen wonen gaan geen kamers schoonmaken in het 3 sterren hotel. En dan heb je nog de af en aanvoer van de bezoekers; maar ook voedsel, linnen en andere benodigd heden, die allemaal buiten het gebied in een bijna wel zeker niet biologische manier verkregen worden. En dan is er natuurlijk nog het afval die mag het natuurgebied natuurlijk wel houden. En dan is er nog elektriciteit, riolering, water verbruik. En het ergste is nog dat de meeste landen die slachtoffer zijn van massatoerisme arm zijn, en de plaatselijke bevolking of het land in het algemeen schieten er niks mee op.

Ecotoerisme is de tegenhanger van deze vakantie. Want ook dit kan anders, en nog steeds een zeer fijne vakantie zijn. Je kunt verblijven in de hutjes en de kleien huizen van de lokale bevolking, dat kost de dieren niks aan leefgebied en red ook nog bomen. Eet het voedsel en drink het water dat het natuurgebied brengt. Geen honderd mensen die tegelijk de zelfde safari hebben, maar kleine groepjes en met de juiste afstand van de dieren. Kleine groepjes maken ook minder afval, waardoor het beter op te ruimen is, in goed systeem dat èèn is met de natuur. En zo is er aan geen kanten schade alleen maar baad. En nu de populariteit stijgt kan het wel eens de nieuwe manier van vakantie worden. Maar net als alles heeft ook ecotoerisme een donkere kant. In zijn geval is het de zeer brede opvatting van het woord ecotoerisme. Een soort opvatting dat nadelen brengt.

De onderdelen van ecotoerisme

Ecotoerisme won populariteit in de jaren 80, het was de eerste aanhanger van de in de jaren 60 opkomende massatoerisme. Maar het is in de 21ste eeuw dat het zijn ware doel eindelijk lijkt te bereiken. Het oorspronkelijke idee van deze vorm van toerisme is dat het in, met en door de natuur gebracht word. En niet alleen het natuurgebied maar ook de lokale bevolking ontvangt de voordelen er van. Als je kijkt naar elk onderdeel zie je dat er op veel punten verschil gemaakt kan worden.

Energie

Doverstap naar groene energie is tegenwoordig zo gemaakt. Maar om echt verschil te maken voor het hotel of accommodatie is zelf de stroom opwekken een zeer goed alternatief. Zonnepanelen geven je de kans om zelf stroom op te wekken door middel van de zon. In de meeste vakantie landen is de zon de hoofd reden om daar op vakantie te gaan. Daarbij word de stroom opgewekt boven op het dak en gebruikt door het gedeelte dat er onder zit. Dus geen stroomdraden dwars door gebieden en geen energiecentrales. En ook niet onbelangrijk geen energieleveranciers. Dus geen grote bazen die winst proberen te maken. Maar een natuurvriendelijke oplossing waar het hele dorp mee gebaad is.

Water

Ook water is er tegenwoordig ook in ecologische vorm. Niet alleen het verbruik en de afvoer er van, maar ook het onderhoud van rivieren. Het maken van oevers en dammen, en het baggeren. Want ook baggeren is verontreinigend. Traditionele bagger methodes geven verontreinigt slib af, en dat verminderd de kwaliteit van het water en daarbij beschadigd het de oevers. Maar ook hier op is een ecologische oplossing voor gevonden. Waardoor de kwaliteit van het water en de oevers aanzienlijk gespaard worden. En de natuur ook qua water veilig kan zijn.

Afval

Door het afval te recyclen, te scheiden, en hergebruiken kom je al een heel eind. Maar afval is een onderdeel van de ‘productiecirkel’, om een groter verschil te maken in dit deel van de cirkel moet je de hele cirkel aanpassen. Door goederen en diensten te produceren op de zo gehete ’eco-efficiente’ manier. Op deze productie wijze besparen wij energie en grondstoffen, en dat resulteert in minder afval, minder vervuiling en minder kosten.

Eco-active

Ecologisch actief zijn betekend niet alleen ondernemen in de bovenstaande ‘verschilmakers’ om het zo te noemen. Maar het is er zeker een onderdeel van. Maar Eco-active betekend ook betrokken zijn bij het gebied en de bevolking waar het toerisme plaats vind. Zo gaat er vaak in de eco-branch geld naar de bevolking. Om weeshuizen en scholen te steunen. Om biologisch landbouw mogelijk te maken, zodat ze hun eigen eten kunnen verbouwen en die voor een eerlijke prijs verkopen. Als eco toerist brengt dat alleen maar voordelen. Niet alleen heb je eerlijk eten voor een eerlijke prijs, je helpt de bevolking ook nog eens op een eerlijke manier. En ook in dit proces geen grote bazen uit de massa toerisme die al het geld opstrijken. Maar Eco-active betekend ook helpen. Vrijwilligerswerk bijvoorbeeld. Als organisatie kun je projecten opstarten om de natuur en de bevolking te helpen door de gasten als vrijwilligers te laten helpen. Het brengt leuke uitjes voor de gasten en iedereen is er weer bij gebaad.

Maar Eco-active betekend ook investeren in de toekomst. Geef cursussen voor ecologische voortzetting. Train het personeel, zorg dat ze weten wat ze doen, wat ze moeten leren en vooral laat zien dat er groei in eco zit. Alles kan anders, alles kan beter, alles kan ecologisch.

Bescherming

Maar dit alles betekend helemaal niks als je de natuur niet beschermd. Het gebied er om heen mag er niet onderleiden. Vaak gaat er ook een deel van de winst naar de natuur. Om het omliggende gebied te beschermen. Want laten we vooral niet vergeten, dat je als toerist te gast bent, ook in de natuur. Dus het is aan ons de taak om het te beschermen tegen vernieling en vervuiling.
De natuur hoort geen plaats te maken voor de mens, de mens hoort te leven in de natuur.

Eco label

Een echt eco vakantieverblijf is pas echt eco als het in zijn geheel afhankelijk is van de natuur om zich heen. Maar hoe weet je nou wat eco is en wat niet. Er zijn vele organisaties die zich bezig houden met het vinden en benoemen van die verblijven.

Zo zijn er ook organisaties die vakantieverblijven labelen, zodat je in één oog opslag kan zien hoe eco het eigenlijk is. Organisaties zo als the Butterflyclub(1) werkt aan een systeem met vlinders. Het aantal vlinders geeft aan hoe eco een verblijf is. Het is een organisatie met vele leden over de hele wereld. Met als doel de bewustzijn van de eigenaren van de verblijven en de gasten die er willen verblijven te vergroten.

Hier in Nederland hebben we de organisatie ECEAT NL(2) Europees Centrum voor Eco en Agro Toerisme Nederland, gevestigd in Amsterdam. Deze organisatie heeft de groene vakantie gids. Daar in kun je heel veel eco verblijven in europa vinden.

En zo heeft europa ook nog haar eigen label: het Europese ecolabel( in de vorm een bloem). En zo hebben de meeste landen ook weer hun eigen kenmerk.

En dan is er ook nog het ecohotel label (3). Dit label geeft sterren aan verblijven. Maar niet alleen maar aan hotels. De meest aparte verblijven kun je hier vinden. Zo kun je verblijven in een range in China; of een tentenkamp in Kenia; zogeheten bushhomes in Limpopo, Afrika. Wat natuurlijk al totaal anders is dan een hotel. Maar hoe je het ook bekijkt het is één met de natuur.

Maar als je het nog unieker wil is er nog een speciale eco accommodatie. In Zwitserland en Duitsland kun je verblijven in een echte IGLO. In 4 plaatsen in Zwitserland en 1 in Duitsland staan zogeheten iglo steden. Gemaakt van puur ijs, en elke stad heeft zijn eigen bijzonderheden. In Davos kun je genieten van een souna of whirlpool; In engelberg kun je kunst van echte eskimo’s bezichtigen; Gstaad bied een geweldig uitzicht over het paradijs der bergen; Zermatt is een autovrije stad. Er word nog gereden in koetsen en ouderwetse wagonnetjes brengen je naar de iglo. En tenslotte in duistland, Sugspitze staat de iglo boven de wolken en bied het uitzicht over 4 landen. Dit is natuurlijk een heel speciaal eco project. Alles is een met de natuur.

Al deze soorten verblijven staan in één lijn met de ecologische gedachte. En beloven daarin tegen ook de ecotoerist een zeer bijzonder verblijf.

Landen

Eco- projecten zijn er over de hele wereld. Groot maar ook klein.zo zijn er niet alleen tentenkampen maar ook boerderijen die graag meedoen. En nu de populariteit stijgt zullen er nog veel meer bijkomen. Mensen die iets nieuws beginnen maar ook bestaande verblijven worden omgetoverd tot prachtige eco verblijven. In veel landen is het al een mogelijkheid om voor deze kant van het toerisme te kiezen. Niet alleen in de arme landen maar ook in de populaire massa toerisme landen is de mogelijkheid ruim aanwezig.

Hier is een lijst met landen waar onder andere eco projecten zijn. Het is een indicatie geen complete lijst. Er zijn nog onbekende projecten en natuurlijk is het aantal nog steeds groeiende. Maar het geeft een mooi plaatje hoe verspreid het over de wereld is.


Zoals je ziet is er in elk continent wel een eco verblijf te vinden. Waardoor de keuze zeer uitgebreid blijft.

Nadelen

Zoals al eerder gezegd heeft eco toerisme een brede opvatting. De vele dingen die het doet voor de natuur is natuurlijk het hoofd doel. Je kunt eco toerisme in twee delen opsplitsen:

• Je hebt de tenten kampen en de houten huisjes midden in de natuur. Gemaakt door de natuur en je moet het doen met wat de natuur te bieden heeft. Back to basics zeg maar.
• En je hebt de luxe hotels, met zwembaden en breedbeeld tv. Voorzien van roomservice en een spa om je lekker te verwennen. Alles word gemaakt, bereid, aangedreven, geproduceerd en verwerkt op geheel ecologische wijze. Zonder dat je de dingen van deze tijd mist.

Het zijn twee uitersten samengebracht in één woord. Maar het blijft de zelfde betekenis hebben. Luxe eco hotels zijn ook eco, ondanks dat je niet veel van de natuur ziet. En het kan ook veel bijdragen aan de bevolking er om heen. En eerlijk eten in kopen. Je zult het alleen niet zo gauw vinden midden in de jungle of safari. Maar in een grote stad is het net zo makkelijk voor eco kiezen als zo’n hotel er is. Er is voor ieder wat wils, de backpacker die de natuur wil door trekken, de kampeerders, de spa bezoekers, de luxe liefhebbers; iedereen kan op eco vakantie. En dat brengt ons gelijk bij het nadeel van eco toerisme buiten zijn ruime opvatting om. De populariteit van eco toerisme stijgt elk jaar weer. Meer projecten worden gestart, meer eco huizen en hotels worden gebouwd. Als we met zijn alle massaal op eco vakantie gaan, veranderd het dan niet in massatoerisme?

Ja en nee. Ook hier is een breed antwoord op te geven. Het concept van ‘eco toerisme’ is bij lange na niet perfect. Maar het is een oplossing tegen het probleem dat we nu hebben. Zolang de principes van eco gehandhaafd worden kan het nooit zo erg worden als dat de massa toerisme nu is. Eco staat voor samenwerking voor de natuur, door de natuur weer in gevaar te brengen verliest het ook zijn ecologische betekenis en streven.

Je kunt nooit helemaal wat de toekomst zal brengen. Als wij in de jaren 60 hadden geweten wat de gevolgen zouden zijn van de massa toerisme hadden we waarschijnlijk ook anders gehandeld. En dat geld voor heel veel dingen zeker in de bedreiging van de aarde. Maar we zijn nu op de goede weg. En dat is al een hele vooruitgang.

Weetjes

Wist je dat:

• De groene vakantie gids via het internet te bestellen is.
• Het eerste eco hotel in New York in 2008 geopend is.
• De threehugger een uitgebreide organisatie is. Ze gaan niet alleen over eco toerisme maar ook over eco auto’s enz.
• Er 23 fair trade projecten in zuid- Afrika zijn. Van excursies tot accommodaties.
• Er veel vrijwilligers werk in de eco branche is.
• Brad Pitt een 5 sterren eco hotel ontworpen heeft in dubai.
• Orlando Bloom een ‘groen huis’ bouwt in Londen.