Groot-Brittanië: politiek stelsel

Hoe zit het eigenlijk met de politiek in Groot-Brittannië? Als u wilt weten het eraan toegaat met de wetten, hoe mensen gekozen worden voor de Britse eerste en tweede kamer, hoe het zit met de partijen en coalities, lees dan vooral verder.

Reputatie van politiek bij het volk

De politici in Groot-Brittannië zijn niet erg geliefd bij het volk. Ze worden over het algemeen niet snel vertrouwd en worden verdacht van alles. Wanneer er weer een schandaal opduikt over de uitgaven en declaraties van politici bereikt dit altijd het nieuws. Toch zijn de meeste Britten niet zo door geschokt. Ze zijn gewoon niet zo geïnteresseerd in de politiek en alles wat ermee te maken heeft, dit aantal nam alleen maar af in de laatste paar jaren.

Wetten

Groot-Brittannië heeft niet veel wetten, ten eerste heeft het al geen grondwet. Ten tweede zijn de Britten niet zo enthousiast over het maken van nieuwe wetten. Dit werkt beide kanten op: het volk wordt niet of weinig gezegd wat ze wel en niet mogen doen en aan de andere kant wordt ook de regering niet of weinig gezegd wat ze wel en niet mogen. Een voorbeeld: Britten zijn niet verplicht om identificatie bij zich te hebben tot de jaren ’70 hadden weinig mensen nog maar een paspoort. Tegenwoordig is dit veel meer door Britten die op vakantie en zakenreizen gaan, maar nog steeds is het niet verplicht. Wanneer je aangehouden wordt door de politie en je hebt je rijbewijs niet bij je, heb je 24 uur om het op het politiebureau te gaan laten zien.

Partijen

In Groot-Brittannie werkt het een stuk anders dan in Nederland. Er zijn drie grote partijen waar de meeste mensen op stemmen. Dit zijn de Conservative party, Labour party en Liberal Democratic party. De partijen zijn groot genoeg om alleen te regeren in het parlement. Het is pas sinds een jaar dat er een coalitie gevormd is. Groot-Brittannië heeft in totaal 21 jaar aan ervaring met coalities door de hele geschiedenis. Een coalitie in Groot-Brittannië is dus uiterst zeldzaam.

Conservative party: worden ook wel de ‘Tories’ genoemd en is ontstaan in de vroege jaren van de 19e eeuw. Deze partij is te vergelijken met het Nederlandse CDA
Labour Party: deze partij heeft zich in het begin van de 20e eeuw ontwikkeld en in 1923 zat de partij voor het eerst in het parlement. Zijn standpunten zijn te vergelijken met die van PvdA
Liberal Democrats: Opgericht in de tachtiger jaren uit een groep liberalen en conservatieven die het er niet mee eens waren. Vergelijkbaar met het Nederlandse VVD

Monarchie: schijn en realiteit

Volgens de geschreven wetten heeft de koningin alle macht in Groot-Brittannië, ze kan iedereen Minister President kiezen die ze maar wil, maar dit geldt ook voor andere ministeriële posten. Ze worden dan ook de ‘dienaars van de kroon’ genoemd. Zij is degene die een regering maakt en breekt wanneer het nodig is. Het is de koningin die de baas is over het rechtssysteem. Ze worden berecht, niet door het volk zoals in Amerika, maar door de kroon. Wanneer een persoon schuldig wordt bevonden en een gevangenisstraf krijgt gaan deze naar de ‘Her Majesty’s Prison’ zoals ze officieel heten.
In de realiteit werkt het een stuk anders. Ze moet een Minister President kiezen uit de grootste partij. Dit is dan de partijleider, en deze kiest dan weer de ministers. Ze heeft eigenlijk maar weinig te zeggen over wat er gebeurt in de regering. De speeches zijn voor haar geschreven en deze dient ze letterlijk voor te lezen.

De regering

In Groot-Brittannië zit er geen maximum aan het aantal mensen dat in het kabinet mag zitten. Dit zijn er meestal rond de 20. De meeste ministers komen uit het kabinet. Een keer per week komen ze samen om allerlei zaken te bespreken. Wie nu precies wat heeft gezegd in deze bijeenkomsten mag niet bekend worden gemaakt door de privacyrechten. Er worden wel samenvattingen gemaakt van de bijeenkomsten.
Het lijkt alsof de koningin alle macht heeft en de minister president weinig macht heeft. In werkelijk is dit helemaal omgedraaid. Van oudsher is er een slagzin gemaakt voor de minister president: ‘primus inter pares’ dit is Latijn voor ‘eerste onder de gelijken’ maar de rest van de ministers is lang niet zo machtig als de minister president. Hij geeft ze hun functie maar hij is ook boegbeeld voor de hele politiek.

The House of Commons

Van elk kiesdistrict wordt er een afgevaardigde gestuurd naar ‘The House of Commons’ te vergelijken met de Tweede Kamer in Nederland. Uiteindelijk zullen er ongeveer 650 afgevaardigden in The House of Commons terecht komen. Hun taken zijn om wetsvoorstellen te maken, behandelen en goed- of afkeuren.

The House of Lords

‘The House of Lords’ is te vergelijken met de Nederlandse Eerste Kamer. Hier komen de wetsvoorstellen terecht die door The House of Commons zijn doorgestuurd. Dit orgaan heeft tegenstelling tot Nederland weinig macht. Ze mogen een wetsvoorstel niet afkeuren en kunnen een wet alleen maar uitstellen. The House of Lords is een samenstelling van een aantal mensen die er op verschillende manieren zijn ingekomen. Één van die manieren is dat je een plaats in het orgaan erft. Er zijn op dit moment nog maar twee mensen in The House of Lords die hun plaats geërfd hebben. Een andere manier is door aangesteld te worden door de koningin, dit zijn vaak oude ministers en mensen die het met hun status ver geschopt hebben. Een andere groep mensen die in The House of Lords kunnen komen zijn ‘The Lords Spiritual’ de 26 belangrijkste bisschoppen van de Anglicaanse kerk.