Rusland: Het land, een continent op zichzelf

Rusland ligt in het oosten van het werelddeel Europa, het is de grootste staat van dit werelddeel. Deze staat neemt 16-17% deel van het landoppervlak van de aarde in, het grootste deel ligt in Azië. De scheiding tussen het Europese en Aziatische deel wordt gevormd door het Oeralgebergte.

Landschap

Door de enorme uitgestrektheid van het land komen er veel verschillende landschappen voor. De plantengroei wordt bepaald door het klimaat, de bodem en de hoogteverschillen. Als we op deze 3 zaken letten kunnen we in de Rusland de volgende landschappen onderscheiden:

In het uiterste noorden een bijna onbegroeid gebied. De pooleilanden en de rand van het vasteland zijn bijna voortdurend met sneeuw bedekt. De toendra ligt ten zuiden hiervan; de ondergrond is altijd bevroren, er groeit mos en wat dwergstruiken. Hier leven rendieren en nomaden die van rendieren leven. De taiga, dit is het gebied van de naaldbossen. Ze groeien op onvruchtbare zandgrond; wat oppervlakte betreft is dit het grootste gebied.

De loofwoudzone van Polen tot de Oeral; steppen op de vruchtbare zwarte aarde; deze grasvlakten zijn grotendeels omgezet in bouwland; woestijnen en bijnaamwoestijnen ten oosten van de Kaspische Zee; een subtropisch gebied langs de Zwarte Zee, o.a. het schiereiland de Krim, en ten zuiden van de Kaukasus.

Klimaat

Het klimaat is in het grootste deel van het land een landklimaat, maar er komen grote temperatuurverschillen voor. De laagste wintertemperaturen komen in het noordoosten van Siberië in het Aziatische deel voor (-82 graden gemeten). De hoogste zomertemperatuur komt voor in de woestijn van Toerkestan. Het Middelandse-Zeeklimaat komt voor langs de oostkust van de Zwarte Zee, in een deel van de Krim en in Transkaukasië.

Bevolking

In Rusland wonen veel verschillende volken en daardoor worden er ook veel verschillende talen gesproken. De Slavische groep (Russen, en Wit-Russen...) zijn het grootst; ze vormen ruim 75% van de bevolking. Van de overige zijn de Turkse volken (Tartaren, Oezbeken, Azerbaidzjanen, Kazaken, Kirgiezen en Toerkmenen) het talrijkst.
De Slavische taal, het Russisch, is de handelstaal voor het hele rijk. In gebieden waar geen russisch gesproken wordt, moet het als tweede taal naast de moedertaal worden onderwezen. Het aantal mensen dat het Russisch als omgangstaal gebruikt, neemt veel sneller toe dan het aantal Russen zelf. Hierdoor overheerst zo langzamerhand ook de Russische levensstijl in heel Rusland.

Na de Revolutie van 1917 waarbij de tsaren werden afgezet en vermoord, gingen de Russen veel meer in steden wonen. In 1900 woonde 16% van de bevolking in steden, nu ruim 55%. Veel mensen trekken naar de nieuwe industriegebieden in de Oeral en Siberië en naar de ontgonnen steppen in Kazachstan. De bevolking in het Aziatisch deel groeit sterk doordat er een hoog geboortecijfer is, in het Europese deel stagneert de bevolkingsgroei.

Hoewel er vrijheid van godsdienst bestaat, heeft de kerk geen invloed op het openbare leven. De kerkelijke bezittingen zijn in beslag genomen en godsdienstonderwijs wordt tegengewerkt. De belangrijkste godsdienstige groepen zijn: De Russisch-orthodoxe kerk. Aan het hoofd staat de patriarch van Moskou; de Groesische en de lutherse kerk zijn hieraan verwant.

Het analfabetisme, dat vroeger zeer veel voorkwam, is in korte tijd geheel verdwenen. Er wordt veel aandacht besteed aan natuurwetenschappelijk en technisch hoger onderwijs.

Rusland in de oorlog

Na de tweede wereldoorlog is de politieke macht van Rusland sterk toegenomen. Het breidde zijn invloed over een aantal Oost-Europese landen uit. In 1949 werden ze verenigd in de Comecon; in deze unie voor economische samenwerking heeft Rusland grote invloed. Op militair gebied is er samenwerking in het Warschau-Pact. Rusland in een notendop.