Zuid-Frankrijk: Katharenland

In West-Europa ontstond tussen de 11e en de 13e eeuw een religieuze beweging die in ieder land anders genoemd werd. In Zuid-Frankrijk werden de aanhangers van deze stroming Katharen of Albigenzen genoemd. In 1165 heeft in het kasteel van Lombres bij Albi een grote conferentie plaatsgevonden van Katholieken en Katharen.

Albigenzen

Hier is de naam Albigenzen vandaan gekomen. De naam Katharen komt van het Griekse woord katharoi, wat 'zuiveren' of 'volmaakten' betekent.

De doctrine van de Katharen

De Katharen geloofden in het Goede en het Kwade. Het Goede was afkomstig van God en had betrekking op het geestelijke. Het Kwade was afkomstig van Satan en had betrekking op materie.

Ascetische levensopvatting

De Katharen hadden een ascetische levensopvatting. Werken was verplicht, maar een heleboel andere dingen waren slecht:
  • het huwelijk
  • de voortplanting
  • het persoonlijk eigendom
  • het gebruik van wapens
  • het afleggen van eden

Sacrament

De Katharen kenden slechts 1 sacrament, dat was het consolamentum. Het consolamentum was een kwijtschelding van zonden door middel van handoplegging. Hierdoor kreeg de ziel haar oorspronkelijke zuiverheid terug. Mensen die de strikte levenswijze niet op konden brengen, maar die wel met dit gedachtengoed sympathiseerden, konden op hun sterfbed om dit sacrament vragen.

Paus Innocentius III

Paus Innocentius III zag in de snelle verspreiding van deze leefwijze een bedreiging. Daarom moest de ketterbeweging onderdrukt worden, met als directe aanleiding de raadselachtige omstandigheden van de dood van de pauselijke legaat Pierre de Castelnau in 1208.

Kruistochten

Er ontstond een bloedbad dat jaren geduurd heeft: oorlogen, moorden, wraak, folteringen en brandstapels. De kruistochten tegen de Katharen zijn doorgegaan tot aan het einde van de 13e eeuw. De beweging is verdwenen in 1321, toen Guillaume Bélibaste op de brandstapel kwam en levend verbrand werd.

Kastelen

In het Zuiden van Frankrijk kun je ruïnes van de kastelen van de Katharen nog vinden:
  • Kasteel van Peyrepertuse
  • Kasteel van Queribus
  • Kasteel van Lastours
  • Kasteel van Puylaurens
  • Kasteel van Puyvert

Kasteel van Montségur

Ongeveer 120 km ten Zuiden van Toulouse ligt de ruïne van het kasteel van Montségur. Zowel de ligging als het drama maken van Montségur tot een boeiende plaats.

Montségur

De ligging

Montségur ligt op een ongelooflijke plaats op 1207 meter hoogte, met aan drie kanten steile rotsen. Het kasteel is dus slechts vanaf één kant toegankelijk, waardoor het een moeilijk te nemen vesting was. Aanvankelijk was het een tamelijk onbelangrijk kasteel, meer een versterkt dorp. Dat bleef zo tot Gulhabert de Castres de Heer van de streek verzocht Montségur tot hoofdstad van de ketterse kerk uit te roepen.

Aanval

Vanuit Montségur vertrok in 1242 een klein legertje, tegen de inquisiteurs Guillaume Arnaud en Etienne de Saint-Thibéry. Zij werden in Avignonnet gedood. De koning en de paus waren toen van mening dat Montségur een vijand was die beslist verslagen moest worden.

Belegering

Montségur mag dan een ligging hebben die het kasteel bijna onneembaar maakte, zoiets heeft echter ook een nadeel: het moet bevoorraad worden. Dat is een zwak punt bij een belegering. De belegering van Montségur heeft geduurd van de zomer van 1243 tot 1 maart 1244. Pierre de Mirepoix dwong toen een wapenstilstand van 15 dagen af.

Overgave

De katharen stonden toen voor de keuze tussen het afzweren van hun geloof of de brandstapel. 225 katharen zijn hun geloof trouw gebleven en kozen ervoor levend verbrand te worden. De plaats waar die brandstapels gestaan hebben, heet nu 'Prat des Crémats'. Dat betekent 'Weide der Verbranden'.

De klim

Het kasteel van Montségur bereik je klimmend. Het is een klim van 200 meter over een zig-zag-weggetje van haarspeldbochten. De stenen van het pad kunnen glibberig zijn als het geregend heeft, zorg dus voor goede wandelschoenen. Neem drinken mee, want boven is alleen de ruïne, er zijn geen consumpties te verkrijgen. Helemaal aan het begin van het pad staat een gedenksteen voor de Katharen, een klein stukje verder kun je een kaartje kopen....
© 2008 - 2024 Judithm, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Het geloof der katharen; de christelijke kettersHet geloof der katharen; de christelijke kettersIn de middeleeuwen werd de wereld bezien vanuit de visie van de Katholieke Kerk, welke zich in de jaren gemengd had met…
Middeleeuwen: de Katharen, een fel vervolgde ketterbewegingMiddeleeuwen: de Katharen, een fel vervolgde ketterbewegingDe Katharen waren de eerste grote ketterbeweging van de Middeleeuwen, in het zuidwesten van Frankrijk. De Katharen verwi…
Middeleeuwen: De slachtoffers van de middeleeuwse inquisitieMiddeleeuwen: De slachtoffers van de middeleeuwse inquisitieDe pauselijke inquisitie vervolgde ketters. Er werd daarbij samengewerkt met de wereldlijke machthebbers, die ketterij o…
De eerse van de Dominicanen: Dominicus GuzmanEén van de bekendste kloosterorden is de orde van de Dominicanen. Ze is verspreid over de hele wereld en heeft een grote…

Ariège: de grottenAriège: de grottenFrankrijk is aan het einde van de 19e eeuw begonnen met de exploitatie van grotten. Eerst onder leiding van E.A. Martel,…
St. Tropez en omgeving; vakantie in FrankrijkSt. Tropez en omgeving; vakantie in FrankrijkSaint Tropez wordt beschouwd als het begin -of als het eind, net van welke kant je het bekijkt- van de Franse Rivièra. S…
Bronnen en referenties
  • Het verloren labyrint. Kate Mosse
  • Carcassonne, het gouden boek
Judithm (119 artikelen)
Laatste update: 14-06-2015
Rubriek: Reizen en Recreatie
Subrubriek: Buitenland
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.