Cumalıkızık: een Turks dorp

Cumalıkızık is een 700 jaar oud dorp waar de Ottomaanse architectuur het straatbeeld bepaalt. De straatjes zijn smal en de huizen zijn authentiek. Nadat Cumalıkızık de locatie van een populaire Turkse televisieserie was, werd het langzaamaan een toeristisch dorp. Het is een interessante bestemming voor een dagexcursie, omdat er sprake is van een levende historie. In 2014 werd het dorp toegevoegd aan de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Algemeen

Cumalıkızık ligt in de provincie Bursa en hoort bestuurlijk gezien bij de stad Yıldırım. Zowel met het eigen vervoer als met het openbaar vervoer kan je naar het dorp gaan. Vanaf het Bursa Santral Garaj duurt het ongeveer een halfuur om Cumalıkızık per (mini)bus te bereiken.

Naam

Dorpjes die aan de voet van de berg Uludağ liggen, kregen allen de naam Kızık toegewezen: Cumalıkızık, Değirmenlikızık, Derekızık, Fidyekızık, Hamamlıkızık. Kızık is één van de stammen van de Oğuz Turken.
Cuma betekent vrijdag in het Turks. Vrijdag is de wekelijkse rustdag voor moslims. Waarom de naam van het dorp afgeleid is van cuma wordt niet zeker geweten. Sommigen geloven dat Osman I het dorp op vrijdag heeft gesticht. Anderen geloven dat alle dorpsbewoners vrijdags bijeenkwamen in Cumalıkızık.

Geschiedenis

Het Ottomaanse Rijk werd in 1299 gesticht. Bursa was de eerste hoofdstad van het rijk. Een van de eerste gebieden waar de Ottomanen zich hier vestigden, was Cumalıkızık. Sinds 2014 staat Cumalıkızık op de Werelderfgoedlijst van UNESCO met als nota ‘the Birth of the Ottoman Empire’.

Locatie voor films en series

Een belangrijke bladzijde in de geschiedenis van het dorp is de Turkse tv-serie Kınalı Kar, die tussen 2002 en 2004 werd uitgezonden. Deze serie ging over de liefde tussen een leraar afkomstig uit de grote stad en een dorpsmeisje. De populariteit van Kınalı Kar zorgde voor grote bezoekersstromen naar Cumalıkızık. De dorpsbewoners hebben hierop ingespeeld door bijvoorbeeld regionale lekkernijen te verkopen. Voorheen was het dorp onbekend bij het grote publiek. Inmiddels zijn er meer films en series (gedeeltelijk) in Cumalıkızık opgenomen.

Huizen

Er zijn 270 huizen uit de Ottomaanse tijd bewaard gebleven, waarvan een deel nog steeds wordt bewoond. Deze schattig uitziende huizen zijn van hout, adobe en breukstenen gemaakt. De meeste huizen bestaan uit drie verdiepingen en zijn gekleurd in wit, geel, groen, paars of blauw.

Het is mogelijk om te overnachten in deze eeuwenoude woningen en in een nostalgische sfeer te belanden. Twee huizen doen tegenwoordig dienst als pension. Luxe moet je hier niet verwachten, maar een dergelijke overnachting is zeker een ervaring om niet te vergeten. De pensions bieden een huiselijke omgeving. Wanneer je naar je kamer wilt gaan, kan je zelfs gevraagd worden om je schoenen uit te doen!

Bezienswaardigheden

Buiten de huizen om zijn er ook andere bouwwerken uit Ottomaanse tijd: de hamam en de moskee. Ook de Zekiye Hatun Fontein (Zekiye Hatun Çeşmesi) stamt uit die tijd. Het aflezen van de inscriptie leert ons dat deze fontein in 1917 is gemaakt. Andere historische bezienswaardigheden zijn te vinden in het Cumalıkızık Etnografisch Museum (Cumalıkızık Etnoğrafya Müzesi). Dit museum, dat in 1992 werd geopend, toont de geschiedenis van het dorp. Binnen worden o.a. oude meubels en jachtartikelen tentoongesteld. Ook is er een octrooibrief van Orhan I, de tweede leider van het Ottomaanse Rijk, te zien. In de tuin van het museum zijn er bijvoorbeeld paardenkoetsen.

Frambozen Festival

Sinds de stichting van het dorp is de economie grotendeels gebaseerd op landbouw. Citrusvruchten, walnoten en kastanjes golden als handelsproducten. In de jaren ’30 van de vorige eeuw begon men met de frambozenplantage. Cumalıkızık wordt sindsdien geassocieerd met frambozen. Elke juni vindt het Frambozen Festival plaats in het dorp. De Turken noemen dit festival Ahududu Şenliği. Tijdens dit festival zijn er optredens van volksdansgroepen en concerten. Tevens vindt er een wedstrijd plaats waarbij de eigenaar van de mooiste frambozen wint (En Güzel Ahududu Yarışması).