Sardinië: onbekend paradijs

Waar bergen uit het niets omhoog rijzen, waar verborgen baaien een oase van rust bieden, waar alle volkeren de macht hebben gehad, waar cultuur zelfs in grotten nog terug te vinden is, waar tropische taferelen voorkomen, waar de bekendste artiesten en acteurs verblijven en waar honderden flamingo’s samenkomen, dat is de plek waar het vakantiegevoel beleefd kan worden. Sardinië is de parel van Italië en Europa. Het is tevens het grootste eiland in de Middellandse Zee.

Inhoud

• Geschiedenis van Sardinië
• Ontdek Sardinië
• Cagliari
• Carbonia-iglesias
• Medio Campidano
• Nuoro
• Ogliastra
• Olbia-Tempio
• Oristano
• Sassari
• Eten en drinken
• Algemene informatie

Geschiedenis van Sardinië

De prehistorische tijd van Sardinië wordt gekenmerkt door de typische bouwwerken in natuursteen die Nuraghi worden genoemd. Over heel Sardinië staan maar liefst zevenduizend van dit soort bouwwerken. Welke stam deze eeuwenoude bouwwerken achterliet is tot op de dag van vandaag nog onbekend.

Net zoals de rest van Europa kreeg ook Sardinië te maken met de komst van de Romeinen. De Romeinen namen heel Europa over, maar Sardinië was lang niet zo populair. De vijandige bevolking en de vele malariamuggen die voorkwamen op het eiland zorgden ervoor dat Sardinië op de achtergrond kwam. Na de val van het Romeinse rijk is Sardinië vele malen aangevallen. Zo hebben de Spanjaarden, Fransen en Balearen tussen 700 en 800 na Chr. geprobeerd Sardinië aan te vallen. Uiteindelijk kwam het eiland in de macht van het Byzantijnse rijk.

In de tiende eeuw verzakte het Byzantijnse rijk ernstig. In deze eeuw begon de Sardijnse Riddertijd. Hierin kwamen vier grote families aan de macht die uiteindelijk elkaar tegen gingen werken. Eind dertiende eeuw raakten de families allemaal verzwakt en verloren de macht. Paus Bonifacius wees het eiland toe aan de Spanjaarden. Zij overleefden vele aanvallen en bleven tot 1708 aan de macht.

Tussen 1708 en 1713 vonden en er wederom veel aanvallen plaats. Zowel Engelsen als Oostenrijkers en Duitsers probeerden de macht over te nemen. Het was uiteindelijk Vittorio Emanuele die koning werd van Sardinië. Het bleef lange tijd onrustig en Sardinië werd eigenlijk gezien als verdoemeiland.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog kwamen ruim veertienduizend Sardijnen het leven. Na deze oorlog werden grote steden als Carbonia en Fertilia gebouwd. Het ging economisch beter tot de Tweede Wereldoorlog begon. Ook dit kostte ruim twaalfduizend Sardijnen het leven. Op 26 augustus 1946 werd Sardinië een autonome regio. Ook werd het eiland malariavrij en eind jaren zestig kwam het toerisme weer op gang. Sardinië behoort nu tot Italië.

Ontdek Sardinië

Sardinië heeft in totaal acht provincies:

• Cagliari
• Carbonia-Iglesias
• Medio Campidano
• Nuoro
• Ogliastra
• Olbia-Tempio
• Oristano
• Sassari

Cagliari

Van de acht provincies is deze de meest zuidelijke. De gelijknamige stad, Cagliari, is de hoofdstad van Sardinië. In de provincie Cagliari wonen ongeveer 550.000 mensen.

Stad Cagliari
De hoofdstad van Sardinië is Cagliari. De stad heet in het Sardisch ‘Casteddu’, letterlijk vertaald betekent dat ‘het kasteel’. De stad heeft ongeveer 478.000 inwoners en is voor Italiaans begrip een echte universiteitsstad. Het oude gedeelte van de stad bevindt zich op de top van een heuvel. De meeste immense stadsmuren zijn nog helemaal intact. Een bezoek aan het archeologisch museum is ook zeker de moeite waard. Andere bezienswaardigheden zijn:

• Kathedraal Santa Maria
• Basiliek San Saturnino
• Romeins amfitheater
• Botanische tuin

Lagune van Quartu S. Elena

Dit gebied ligt in het zuidelijke gedeelte van Cagliari. Het wordt gekenmerkt door het moerasachtig landschap waar flamingo’s altijd aanwezig zijn. Het moeras loopt over in zoutwater en uiteindelijk naar zeegebied.

Stranden

• Capitana ligt iets ten westen van de hoofdstad Cagliari. Het kilometerlange strand is nog geen twee meter breed en grenst aan één van de toeristische jachthaven.
• Chia: Deze kuststrook is zeer bekend en doet aan als Caribische taferelen met haar lange zandstranden en felblauwe zee. Een bezoek aan deze kuststrook is een absolute must en surfliefhebbers kunnen hier zeer goed terecht.

Domus de Maria

Deze route gaat door het meest uitgestrekte steeneiken bos ter wereld. Via een geasfalteerde weg gaat de route omhoog. Ondertussen zijn verschillende uitkijkpunten en kan de heerlijke geur van eucalyptussen en pijnbomen opgesnoven worden.

Punta Sebera

Uiteindelijk kan de route nog ongeveer vijf kilometer gevolgd worden. Het einde van de route is op het uitkijkpunt Punte Sebera. Dit punt, 979 meter hoog, biedt een panoramisch uitzicht op de baai van Cagliari en omgeving.

Teulada

Voor de echte avonturier is het dorp Teuleda een 'must-see'. Er moet eerst een wandeling gemaakt worden door het met kurkeiken bezette bos. Eenmaal aangekomen bij Teuleda, dat diep verborgen ligt aan een baai in het bos, kan gekozen worden om per boot of jetski de omgeving te verkennen. Porto Zafferano,, één van de mooiste stranden van Europa, is alleen via het water te bereiken vanuit Teuleda.

Carbonia-iglesias

Carbonia-Iglesias is één van de ‘nieuwste’ Sardijnse provincies. Ondanks dat het de jongste provincie is, heeft het veel meer te bieden dan sommige andere provincies. Zo zijn de historische streken Sulcis en Iglesiente een bezoek meer dan waard. Carbonia-Iglesias kent twee grote eilanden: Isola San Pietro en Sant’Antioco.

Monte Linas

Monte Linas is een berggebied in het zuidwesten van Carbonia-Iglesias. Het berggebied bestaat voornamelijk uit graniet. Enkele pieken zijn de Perda de sa Mesa (1238), Monte Lisone (1082) en Punta San Miali (1062). Alle pieken zijn te bezoeken, alleen daar dient wel een flinke wandeling voor gemaakt te worden. Het uitzicht is wel adembenemend, dus als je tijd en energie hebt, sla een bezoek dan zeker niet over. In het berggebied komen veel herten en zwijnen voor.

Isola San Pietro

Dit eiland lijkt haast geen onderdeel van Sardinië te zijn. De mensen spreken er met een dialect, het eten wordt op een eigen manier gemaakt en contact met het vaste land van Sardinië is er haast niet. Dit maakt het eiland des te meer aantrekkelijker voor toeristen. De ongerepte baaien en het authentieke vissersdorpje karakteriseren het eiland.

Sant’ Antioco

Sant’ Antioco is qua oppervlakte het vierde eiland van Italië. Het eiland wordt bewoond door ongeveer 11.000 mensen waarvan er ruim 10.000 in het gelijknamige dorp wonen. Op het eiland komen vele Nuraghi voor, de oude bouwwerken uit het prehistorisch tijdperk. De natuur is vrijwel ongerept en wordt gekenmerkt door woeste rotsformaties en onontdekte inhammen. Het gelijknamige stadje heeft op cultureel gebied veel te bieden. Een groot gedeelte bestaat uit graftombes en catacomben. In Sant’ Antioco staat de tijd letterlijk stil, geen enkele klok van een kerk doet het namelijk. Ook hebben de bewoners zelf vaak geen horloge of tijdsaanduiding. Het is dus eten wanneer men honger krijgt, en niet omdat het zes uur is en tijd is op te eten zoals Nederlanders doen.

Medio Campidano

Ook deze provincie is één van de jongste. De naam Medio Campidano is vernoemd naar de gelijknamige laagvlakte die het grootste deel van de provincie bestrijkt. In het zuiden begin de voorbergen van Monte Linas. De belangrijkste bezienswaardigheid is zijn de Nuraghi bij Barumini.

Fortezza Nuragica “Su Mulinu”

Su Mulinu is één van de meest recente opgravingen van archeologen. Waarschijnlijk stamt deze uit 1500 v.Chr. De Nuraghi mag sinds kort ook van binnen worden bekeken. Duidelijk zichtbaar zijn de trappen en lange hal die naar verschillende ruimtes leidt.

Nuraghe "Su Nuraxi"
Deze Nuraghe is de meest complete nederzetting. Het ligt aan de voet van de Giara di Gesturi en behoort sinds 1997 op de UNESCO werelderfgoedlijst. Het complex bestaat uit woningen, wachttorens en andere verblijven. Er zijn spullen gevonden die dateren uit 2000 v.Chr. en zijn nog volledig intact. De wereldberoemde Nuraghe kan iedere dag worden bezocht en geeft een goed beeld weer hoe de nuraghische bevolking leefde.

Giara di Gesturi

Op ruim vijfhonderd meter hoogte ligt een plateau van ruim 43 vierkante kilometer groot. Het is voornamelijk begroeid met de kenmerkende kurkeiken. Op het plateau komen veel vogelsoorten voor zoals roodkopklauwieren en valken. Het meest bekend is het plateau, vanwege de wilde kleine 1,5 meter hoge paarden.

Sanluri

Sanluri ligt in het zuidwesten van Medio Campidano en is het agrarisch centrum van de laagvlakte Campidano. Sanluri heeft niet veel te bieden op toeristisch gebied. Sterker nog, als je er doorheen rijdt, zou je niet doorhebben dat je door de hoofdstad van Medio Campidano zou rijden. Er zijn vrijwel geen bezienswaardigheden in Sanluri.

Nuoro

Het dunst bevolkte en ongerepte gebied van Italië is Nuoro. Industrialisatie heeft hier niet toegeslagen. De provincie heeft op het gebied van natuur veel te bieden. Lange uitgestrekte bossen tot onherbergzame rotsformaties karakteriseren het landschap. Voor avonturiers is deze provincie een must-see. De hoofdstad van de provincie Nuoro is de stad Nuoro.

Grotten van Bue Marino

Eeuwenlang konden zeehonden uitrusten en nestelen in de verborgen diepe grotten van Bue Marino. Door de stijging van de zeespiegel en het veranderende klimaat waardoor de zee woester werd, werden de zeehonden verdreven van hun rustplaats. Tegenwoordig kan per boot vanuit Cala Gonone de grot bezocht worden. Met een beetje geluk krijg je gezelschap van dolfijnen.

Baai van Cala Luna
Dit is zonder twijfel de moeilijkst bereikbare baai van Sardinië. Het ongerepte en onontdekte stukje natuur kan via drie routes bereikt worden:

1. Vanaf Cala Gonone gaat een boot naar de grotten van Bue Marino. Vanuit de grotten gaat weer een boot naar Cala Luna
2. Voor degene die lekker willen bewegen is er een route vanaf Cala Fuilli. Deze wandelroute duurt ongeveer twee uur.
3. Voor de echte avonturiers is er een route vanuit Teletottes. Deze route vereist de nodige uitrusting en voorbereiding. De route gaat door erg onherbergzaam gebied en op sommige stukken moet er worden geklommen of afgedaald. De route neemt ongeveer vier tot vijf uur in beslag.

Nuoro

Nuoro, de hoofdstad van de provincie, ligt sterk afgelegen van de bewoonde wereld en heeft haar eigen tradities en cultuur. Het relatief kleine stadje ligt in een bergachtig gebied. De stad is namelijk gebouwd aan de voet van het Sopramontegebergte. De stad zelf heeft weinig te bieden qua bezienswaardigheden, maar is desondanks zeker een bezoek waard. En als je er dan toch bent, ontdek dan meteen het Sopramontegebergte.

Sopramontegebergte

De grootste natuurlijke zoetwatervoorraad van Sardinië bevindt zich in het gebergte. Hierdoor is het rijk aan flora en fauna, maar ook de Sardegnas maken er gebruik van. Vele akkers en wijngaarden zijn over het hele gebied verspreidt. Een wandeling door het gebergte is meteen een garantie op het spotten van wilde paarden en koeien. Voor het geoefend oog zijn adelaars en gieren te spotten. Menig bezoeker krijgt de kans wilde katten en moeflons te spotten.

Ogliastra

Ogliastra is een opvallende streek. Het heeft namelijk twee hoofdsteden in plaats van één. De streek wordt gekenmerkt door de vele nuraghi die hier staan. Maar liefst 3000 van de in totaal meer dan 7000 staan in deze provincie. Daarnaast heeft deze streek ook het grootste nationaal park van Sardinië: Gennargentu. Ogliastra is de meest bezochte provincie van Sardinië.

Kuststrook van Baunei
De enorme klippen, afgelegen baaien en de donkerblauwe zee kenmerken de kust van Baunei. Hierdoor is het gebied bij iedereen in trek. Zo vermaken kleine kinderen zich met de natuurlijke ‘duikplanken’, sportliefhebbers krijgen de kans om langs de kust te mountainbiken en duikliefhebbers komen hier vissoorten tegen die nergens anders voorkomen.

Trenino Verde

Trenino Verde, de groene trein, passeert het berggebied van Ogliastra. De stoomtrein gaat met een perfecte snelheid door de streek heen. Enkele prachtige vergezichten komen voor tijdens een reis met dit ouderwetse vervoersmiddel. Er kan gekozen worden tussen vier verschillende routes:

1. Macomer – Bosa Marina
2. Isili – Sorgono
3. Nulvi - Palau
4. Mandas - Arbatax

Tortoli

Door de komst van een luchthaven en een uitgebreider wegennetwerk is het authentieke dorpje Tortoli gaan groeien. Toeristen kwamen steeds vaker dit dorpje bezoeken en zij ontdekten de prachtige stranden waaraan het dorpje ligt. Een aantal pizzeria’s in Tortoli staan bekend als de beste van Sardinië.

Gennargentu

Met het hoogste punt van 1834 meter is Gennargentu een panoramisch uitkijkpunt van Ogliastra. In de winter kan er op deze hoogte geskied worden. Het gebergte is rijk aan wijngaarden en flora en fauna. Veel vogelsoorten en inheemse dierensoorten komen voor in dit Nationaal park. In het noorden van Gennargentu rijdt de hierboven genoemde trein Trenino Verde

Olbia-Tempio

Olbia-Tempio is de meest toeristische provincie van Sardinië maar neemt niet weg dat het een bezoek meer dan waard is. De twee hoofdsteden van de provincie zijn Olbia en Tempio Pausania. De provincie omvat onder andere de wereldberoemde Costa Smeralda en het eilandenarchipel La Maddalena.

Olbia

Olbia staat bekend als belangrijkste invoerpunt van Sardinië. Dit komt onder andere door de gigantische haven waar de grootste cruiseschepen ter wereld aanmeren, maar ook door de belangrijkste luchthaven van Sardinië die op nog geen drie kilometer afstand ligt. Qua inwonertal is het de vierde stad van Sardinië.

Olbia wordt gekenmerkt door de vele restaurantjes, barretjes en discotheken. Overdag is er een grote markt die tegen de eind van de middag plaatsmaakt voor de terrassen en bandjes die maar al te graag een optreden geven.

De belangrijkste bezienswaardigheden van Olbia zijn de

• Kerk San Simplicio
• Kerk San Paolo Apostolo
• Nuraghe Cabu Abbas

Tempio Pausania

Samen met Olbia zijn deze steden de hoofdsteden van Olbia-Tempio. De stad is gelegen in een bergachtige streek en is ontstaan tijdens de Romeinse tijd. Het oude stadscentrum wordt gekenmerkt door een oud pleintje met eeuwenoude Romeinse standbeelden. Om het pleintje heen bevinden zich de modernere restaurantjes die heerlijke Sardijnse gerechten serveren. Enkele belangrijke bezienswaardigheden zijn de

• Kathedraal San Pietro
• Oratorio del Rosario
• Waterbronnen van Rinagghju
• Nuraghe Majori

Costa Smeralda

De Costa Smeralda is een wereldberoemd kustgebied van meer dan 55 kilometer lang. Het centrum van de kuststrook is Porto Cervo (Dure Haven). De kuststrook had maar weinig te bieden tot begin jaren 70, toen prins Aga Khan besloot het gebied te ontwikkelen. Hij maakte gebruik van architecten Busiri-Vici en besloot dat de Costa Smeralda luxe, geld en macht moesten uitdrukken. Daarnaast moest ook het paradijselijke gevoel voor toeristen terug te vinden zijn.

Beide opdrachten zijn goed gelukt. De stranden en prachtige baaien zijn behouden gebleven, terwijl steden als Porto Cervo uitgroeide tot duurste havens ter wereld.

Porto Cervo
Porto Cervo is de meest bekende plaats van de Costa Smeralda. Veel prachtige villa’s, hotels en resorts zijn gebouwd. Internationale artiesten, acteurs en politici hebben hier een villa. Een ideale bestemming voor de ‘gewone’ toerist die een dagje tussen rijkdom en macht wil verblijven.

La Maddalena

In het noordoosten van Sardinië vind je de eilandengroep La Maddalena. Het archipel bestaat uit zeven centrale grote eilanden en nog eens zestig kleinere eilanden. Vanaf La Maddalena is het slechts een kwartier varen naar Corsica.

Het belangrijkste eiland is La Maddalena, dat via een 600 meter lange brug verbonden is met het even grote eiland Carprera. De andere vijf belangrijke eilanden zijn Budelli, Razzoli, Santa Maria, Santo Stefano en Spargi.

De eilandengroep is geliefd vanwege de beeldschone en ongerepte natuur (slechts zeven van de ruim 60 eilanden zijn bewoond). In 1994 werd de eilandengroep een Nationaal Park. Op de eilanden bevinden zich talloze restaurants, pizzeria’s en authentieke barretjes. Specialiteit wat hier gegeten kan worden zijn de visgerechten die met verse vis bereid worden.

Tavolara
Vanaf de gehele oostkust is dit eiland, gelegen bij Olbia, te zien. Dit komt omdat de rotst, die uit het niets de zee uit komt rijzen, 565 meter hoog is. Het eiland is vrijwel onbewoond, op een paar huizen en een restaurantje na. De NAVO heeft er een marinebasis. De rots kan wel beklommen worden. Dit kan alleen met een ervaren begeleider of gids. Daarnaast kan er vanaf Tavolara ook gedoken worden. Onder het water lopen namelijk verbindingen die het mogelijk maken om in verborgen grotten te komen. Rondom Tavolara zwemmen onder andere barracuda’s en andere roofvissen. Met goed weer kom je dolfijnen tegen.

Wanneer het slecht weer wordt, ontstaat er rondom de hele top een wolk. Deze duidt op slecht weer en hoe dichter en donkerder de wolk, hoe slechter het weer.

Oristano

De hoofdstad van de provincie Oristano is de stad Oristano. De provincie telt bij elkaar ongeveer 150.000 inwoners. In de provincie liggen geen grote noemenswaardige steden. Hetgeen waar Oristano haar toerisme moet hebben, is de westkust.

Oristano

De hoofdstad van de gelijknamige provincie telt ongeveer 30.000 inwoners. De nederzetting dateert uit de 11e eeuw en de meeste bouwwerken uit die tijd zijn nog intact. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn:

• Arborea Antiquarium Museum
• 17e-eeuws gemeentehuis
• Kathedraal
• Piazza Eleonora

Het meer van Santa Guista

Op de ruïnes van de Romeinse stad Ottona werd het dorp Santa Giusta gebouwd. De gelijknamige kathedraal is zeker een bezoek waard, evenals het gelijknamige meer. Dit meer is de nestelplaats van honderden tot duizenden flamingo’s. Deze roze oase kleurt mooi af tegen de groene bossen en grijze bergtoppen die tot hoog in de hemel rijzen. Een specialiteit die in het dorp uitgevonden is, is de bottarga, gezouten poonkuit.

Sassari

Sassari is de meest noordelijke provincie en telt ongeveer 330.000 inwoners. Er wordt met een licht Corsicaans dialect gesproken.

Sassari

Sassari ligt in het noordwestelijke deel van Sardinië en is tevens de hoofdstad van de gelijknamige provincie. Sassari is ongeveer even groot als Cagliari, maar is met 130.000 inwoners minder dichtbevolkt. In deze stad heerst een oase van rust die alleen verstoord wordt door hardwerkende studenten van de universiteit. In Sassari zijn de volgende bezienswaardigheden een bezoek waard:

• Duomo di San Nicola. Een museum met een grote collectie aan archeologische vondsten.
• De Fenicische ruïnes bij Bosa. Hier zijn fundamenten van huizen en paleizen blootgelegd die het leven goed weergeeft van 3000 jaar geleden.

Alghero

Alghero is een eeuwenoude stad met ruim 40.000 inwoners. In het centrum kenmerken de smalle keien steegjes de stad. Alghero is de meest levendige stad van Sardinië op het gebied van eten, drinken en uitgaan. Enkele belangrijke bezienswaardigheden zijn:

• Kathedraal Santa Maria. De meest belangrijke kathedraal van Alghero, gebouwd in de 16e eeuw
• Casa Doria. Chiesa di San Francesco.
• Torre dell’Esperò Real.
• Lungomare. Deze boulevard is de plek voor een lekkere avondwandeling. Al genietende van het briesje van zee heeft men een prachtig uitzicht op de vestigingsmuren rondom de historische binnenstad en uiteraard over de baai van Alghero.
• Capo Caccia. Indrukwekkende kalksteenklippen van maar liefst 204 m. hoog, iets ten noorden van stad Alghero.

Eten en drinken

De Sardische keuken is vrij eenvoudig. De nadruk wordt gelegd op de lokale ingrediënten. Ontbijten is iets wat Italianen niet kennen. Hooguit een zoet broodje of een kop koffie wordt gedronken, maar zoals wij het in Nederland kennen doen zij niet. In de middag wordt er graag tijd vrij gemaakt voor een goed vullende Pranzo. De Italianen delen het diner het liefst met zoveel mogelijk vrienden en familie. Deze activiteit kan ook zo maar de hele avond duren. De gemiddelde tijd waarop Italianen gaan eten ligt rond de 21.00 uur.

Uit eten gaan in Sardinië kost ongeveer hetzelfde als in Nederland. Alleen de visgerechten en de pizza's liggen qua prijs veel lager. Probeer dus een keer wat anders, zoals kreeft of tonijn. Hier zijn ze in Sardinië gespecialiseerd.

Het volksdrankje van Sardinië is Mirto. Mirto Rosso is een zoete likeur, die van de bessen van de mirte wordt gemaakt.

Algemene informatie

• Officiële naam: Sardegna
• Hoofdstad: Cagliari
• Land: Italië
• Hoofdstad: Rome
• Continent: Europa
• Oppervlakte: 24.090 km²
• Inwoners:1.651.793 (2017)
• Hoogste punt - Punta Marmora (1834)
• Aantal gemeenten 377
• Vliegduur: circe 2,5 uur

Weer en klimaat

Het eiland kent een subtropich, mediterraan klimaat. Hoge temperaturen komen vaak voor in de zomer, soms zelf extreme hitte. De winters zijn er doorgaans mild. Er is altijd een wind aanwezig op het eiland.

Taal

Italiaans is de officiële taal op Sardinië. Er wordt wel met een sterk dialect gesproken. Weinig Sardijnen spreken Engels of Duits.

Reisdocumenten

Je dient te beschikken over een geldige identiteitskaart of paspoort. Een visum is niet nodig.

Geld

In Italië wordt betaald met de Euro.

Tijdverschil

Er is geen tijdsverschil.

Elektriciteit

In Italië worden dezelfde stekkers en stopcontacten gebruikt als in Nederland.

Hulpdiensten

Mocht er in geval van nood hulp nodig zijn van politie, brandweer en/of ambulance dan kan er gebruik gemaakt worden van onderstaande alarmnummers:

• Politie: 112
• Brandweer: 115 of 112
• Ambulance: 118 of 112

Lees verder

• Sicilië, meer dan alleen de Etna