Haren, dorp omringd door de natuur van Drenthe en Groningen

Haren is een villadorp onder de rook van Groningen stad. Het is omringd door groen, meren en vogelgebieden, in de omgeving is veel mogelijkheid om te fietsen en te wandelen. Haren kan dienen als een uitvalsbasis voor de natuurrijke omgeving. Vlak in de buurt is vliegveld Eelde. Er zijn veel fietsroutes die je over rustige paden leiden langs hunebedden, landgoederen zoals Vennebroek of Vosbergen, natuurgebieden zoals het Friesche veen. Het aantrekkelijke van deze omgeving is dat het zo rustig kan zijn en de lucht is schoon in dit noordelijke stukje Nederland.

• Het villadorp Haren
• De Hondsrug in Groningen en Drenthe
• Het trechterbekervolk de eerste landbouwers
• Het 'Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentse Aa'
• Unesco Geopark de Hondsrug
• Haren als uitvalsbasis om te wandelen of te fietsen.
• Wandelen in het Quintusbos
• Wandelen in Appèlbergen
• Recreatie op het water in Haren en omgeving
• Het Paterswoldse Meer
• Het Zuidlaarder Meer
• Landgoederen op de grens tussen Groningen en Drenthe
• Vogelgebied Het Friese Veen
• Landgoed Vennebroek
• De Onlanden op de grens van Groningen en Drente
• Het vogelgebied de Westerbroekster madepolder
• De Hortus Haren
• Winkelen en eten en drinken in Haren en omgeving
• Overnachten in Haren en omgeving

Het villadorp Haren

Het dorp Haren ligt op de grens van Groningen en Drenthe; hoewel Haren nog hoort bij de provincie Groningen, kun je Haren beschouwen als de Noordelijke poort tot de provincie Drenthe. Vlak onder Haren begint het grote natuurgebied van de Hondsrug. Als dorp is het mooi vanwege zijn ligging in de prachtige omgeving en vanwege de villawijken. De Nicolaaskerk in het centrum ligt karakteristiek iets hoger dan de omgeving, het is een deels romaanse, deels romanogotische kerk uit het begin van de dertiende eeuw.

De Hondsrug in Groningen en Drenthe

Haren ligt op de Hondsrug, dit is een heuvelrug ontstaan in de ijstijd, die loopt van de stad Groningen naar Emmen. De rug is ongeveer 60 km lang en heeft in het oosten een uitermate rechte begrenzing. Als je hier fietst over de Hondsrug zie je hoe het landschap afloopt naar het vlakke ruime land van Zuid-Oost Groningen. Je zou de weg over Hondsrug de oudste highway van het Noorden kunnen noemen. Als grote delen 's winters onder water stonden, kreeg je hier geen natte voeten. Kleine groepjes mensen maakten al duizenden jaren geleden gebruik van deze Noord-Zuid route. Als je wandelt over deze rug in het landschap, kun je je voorstellen hoe die mensen, klein van stuk, zo'n 1 m. 45, hier rondtrokken op zoek naar leefbare plekken, op jacht, eetbare kost verzamelend. Je kunt in het zand op het pad of op de pas omgeploegde akker wellicht vuurstenen gereedschap vinden, dat ligt te wachten tot een vinder het glanzende steentje herkent als een pijlpunt of een ander stuk gereedschap, dat door mensenhanden gevormd is.

Het trechterbekervolk de eerste landbouwers

De hunebedbouwers, het trechterbekervolk vestigde zich hier zo'n 5000 jaar geleden. Zij waren de eerste landbouwers, die kleine veldjes ontginden voor hun voedsel. Bij Noordlaren bij het Noordlaarderbos bevindt zich een van de Hunebedden in deze omgeving, van daaruit kun je zien hoe het landschap richting Zuidlaardermeer afloopt. Je kunt je voorstellen dat men in vroeger eeuwen, als 's winters grote delen van het lager liggende land onderstroomde en er noodsituaties ontstonden, hier een veilig toevluchtsoord vond.

Het 'Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentse Aa'

Vlak onder Haren begint dit natuurpark. Het is gelegen binnen de driehoek: Glimmen, Assen, Emmen. Glimmen bevindt zich op 2 km zuidelijk van Haren. In totaal is het 34.000 Ha van natuurgebied, landbouwgrond, dorpen en gehuchten. Het is een zeer sfeervol gebied. De Drentsche Aa kronkelt door dit landschap van weidevelden, bosjes, heidegebieden (vroeger was heel Drenthe heide), moerassige gebieden, cultuurlandschap met akkers en velden en boerenpaden. De term Drentsche Aa is een verzamelnaam voor een stelsel van kleine beekjes met namen als Zeegser Loopje, Oudemolense Diep, Rolder Diep. Fietsend of wandelend vanaf Haren, is er weinig dat je stoort. De dorpen die je tegenkomt zijn een aangename afwisseling op het landschap en detoneren (bijna) niet.

Unesco Geopark de Hondsrug

In 2013 heeft dit gebied de status van een Unesco cultuurgebied, het heet nu Unesco Geopark de Hondsrug

Haren als uitvalsbasis om te wandelen of te fietsen.

Vanuit Haren kun je alle kanten op. Je kunt de natuurgebieden ook bereiken per auto, maar het is veel leuker om de auto te laten staan en er een leuk dagje van te maken. Je verplaatst je van het ene gebiedje in het andere gebiedje, van het bos naar het meer naar het landgoed. Je kunt zo ver gaan als je wil. Gieten en Rolde zijn bereikbaar als je fietsbenen hebt, maar zo ver hoef je niet te gaan. Hier volgen enkele suggesties.

Wandelen in het Quintusbos

Twee kilometer ten Zuiden van Haren ligt aan de Rijksstraatweg, het Quintusbos, een prachtig klein wandelgebiedje. De hond mag mee. Vanuit Haren is het een leuke wandeling, eerst loop je door de villawijk (westelijk van de Rijksstraatweg) in zuidelijke richting over de Westerse Drift, dan passeer je de volkstuintjes en het natuurgebiedje van Sassenhein aan je rechterkant, daarna loop je verder via het zandpad, dat een eindje verderop ligt te dromen. Je loopt deze hele route Noord-Zuid, met links de Rijksstraatweg, verder naar rechts de snelweg. Alle wegen lopen hier Noord-Zuid, over de lengte van de Hondsrug. Fietsen is ook mogelijk, want er loopt een fietspad langs het zandpad. Na een paar kronkelingen kom je bij het Quintusbos. Dit is een oud landgoed. Het bos bestaat voornamelijk uit eiken en beuken, met veel hulst; lanen, kleine weitjes, grotere weiden, intieme paadjes. Vele dieren vinden hier hun onderkomen: reeën, konijnen, eekhoorntjes, en allerlei (zang)vogels, uilen, ooievaars. Vier soorten spechten worden er gezien, een grote kolonie roeken woont in de beuken, Boomklever, boomkruiper en zwartkop broeden in het bos. Haviken en sperwers jagen tussen de bomen.

Wandelen in Appèlbergen

Dit gebied ligt aan de andere kant van de Rijksstraatweg. Wandelend of per fiets sla je nog vóór het Quintusbos schuin linksaf de Hoge Hereweg in. Met de auto kom je er vanaf het Zuiden in. Dan kun je je auto halverwege het bos neerzetten bij Paviljoen Appèlbergen. Dit paviljoen heeft een leuke speelplaats voor kinderen naast het terras. Je kunt hier pannenkoeken eten. Een gezellige boel. Appèlbergen is een voormalig militair oefenterrein, vandaar de naam. Nu is het opgeknapt en een erg mooi natuurgebied geworden, met name het gebied rond het ven, waar je helemaal omheen kunt lopen. Het is een heerlijk gebied voor ouders en kinderen, want er zijn klimbomen, zandpartijen. Dit is het speel- en wandelgebied voor de Groningers op zondagmiddag. De hond mag mee.

Recreatie op het water in Haren en omgeving

Twee zeer populaire locaties om op of bij het water te vertoeven zijn:

Het Paterswoldse Meer

Surfen, zeilen, een klein strandje aan de Meerweg om lekker te zwemmen, te zonnen en zandkastelen te bouwen. Enkele terrasjes en restaurantjes. En een plek voor campers vlak aan het water.

Het Zuidlaarder Meer

Ook een gezellige plek om heen te gaan. Zeilen, surfen, een terrasje nemen of iets eten, het kan allemaal. Zuidlaren is nu wel heel vlak bij. Een klein dorp met voldoende horeca om te eten, te drinken, je boodschappen te doen.

Landgoederen op de grens tussen Groningen en Drenthe

Hier ligt een keten van landgoederen, vanaf Vennebroek kan men doorsteken naar de andere. Aan de hoofdweg richting Eelde ligt het landgoed. Hier kom je als je vanaf Haren helemaal aan het einde van de Meerweg linksaf slaat. Een paar honderd meter verder ligt links het landgoed, rechts ligt De Braak, daar is enige parkeergelegenheid. Landgoed Vennebroek grenst aan de Zuidzijde van het Friese Veen, Villa Weltevreden kijkt uit over het water. Je komt nu te wandelen langs graslanden, over stille beuken- en eikenlanen. Je passeert Huis Vennebroek, dat is gebouwd in 1848. Een eindje verder naar het Zuiden ligt vlak bij Vliegveld Eelde, landgoed Vosbergen. Prachtige bossen en lanen, mooie tuinen in Engelse landschapsstijl.

Vogelgebied Het Friese Veen

Dit is een prachtig meer gelegen aan de zuidzijde van de Meerweg. Het wordt omringd door moerasbos en rietlanden. Je kunt er roeiboten en kano's huren bij café Friescheveen. Een heerlijke plek om te kanoën of te roeien. Maar met de kano is het meest bijzonder, je bent dan dicht bij het water en de waterplanten. Voordat je op het meer komt, vaar je tussen de elzen door, de bosjes waar watervogels huizen, over de mysterieuze waterweg, dan kom je bij eilandjes waar je tussendoor vaart en dan zie je eindelijk het mooie meer. Let op de waterplanten, de waterlelies, dat je ze niet ontwortelt met je roeispaan.

Landgoed Vennebroek

Langs de oostzijde van het meer kun je wandelen. In het riet brengt elk voorjaar weer, een zwanen echtpaar haar kuikens groot. Stoor ze niet! In het moerasbos zijn in 2005 voor het eerst zeldzame moeras- en zompsprinkhanen waar genomen. Verder wandelend kom je bij een vogelkijkhut, waar je watervogels, zoals visdiefjes en aalscholvers kunt bespieden. Nog even verder doorgewandeld en je bent op landgoed Vennebroek. 's Winters kun je op het meer van Friese veen schaatsen. Dit is een ervaring op zich.

De Onlanden op de grens van Groningen en Drente

Dit zich ontwikkelende vogelgebied ligt ten Westen van het Paterswoldse Meer. Ingeklemd tussen het Drentse zand en de Groninger klei ligt hier een laagveengebied. Hier verzamelde zich sinds onheuglijke tijden het water uit de beken van Drenthe, om vervolgens via de Lauwers en het Reitdiep naar de Waddenzee te stromen. Dit gebied (2500 ha.) is nog maar kortgeleden teruggegeven aan de natuur. In de afgelopen eeuw was hier het grasland voor het vee. Het was hiervoor één groot veenmoeras, grote delen van dit gebied liepen 's winters onder; voor de landbouw was het gebied ongeschikt en voor de mens was er geen doorkomen aan. Door waterbeheersing kon het als grasland gebruikt worden. Als weideland was het gebied een goede plek voor ganzen en weidevogels.

Tussen 2008 en 2012 is het gebied geschikt gemaakt voor haar functie als waterbergingsgebied en (recreatief) natuurgebied. Er zijn bruggen aangelegd, fietspaden. Men ziet elk jaar hoe het gebied zich verder transformeert. De aansluiting op de Drentse beken is weer hersteld zodat de flora en fauna zich kan verplaatsen via de natuurlijke wegen en het moeras met zijn natuurlijk wisselende waterstand zich opnieuw kan ontwikkelen. Misschien zullen er weer bevers en otters de weg vinden naar de Onlanden. Kijk hoe mooi de natuur zich kan herstellen als de mens haar ruimte geeft.

Het vogelgebied de Westerbroekster madepolder

Dit gebied dat tussen Haren en Hoogezand ligt, grenst aan een vertakking van de Drentsche Aa, waar hij nu verbindingskanaal is tussen het Winschoterdiep, het Foxholstermeer en het Zuidlaardermeer. Met de fiets kan men midden tussen het watergebied van het Foxholstermeer door fietsen en zich vroeg in de ochtend of bij het vallen van de avond omringd weten door het geluid van duizenden vogels. Bij Hoogezand komt men dan in het natuurgebied van het Zuidlaardermeer (knooppunt 28). Bij Haren komt men vlak bij Waterhuizen uit, waar het pad op de Waterhuizerweg uit komt. (Met de fiets is dit knooppunt 78)

De Hortus Haren

De Hortus Haren rekent zichzelf tot de oudste botanische tuinen van Nederland, maar oorspronkelijk lag de Hortus Botanicus op het universiteitsterrein van de stad Groningen. Wat niet wegneemt dat de Hortus met haar kassen, tuinen, waaronder een Chinese tuin en origineel Chinees theehuis, een mooie plek is om te genieten van allerlei inheemse en exotische planten en bomen.

Winkelen en eten en drinken in Haren en omgeving

Het centrum is niet spectaculair, maar dat geeft niets, want je kunt er kopen wat je nodig hebt in de bekende grote supermarkten, bij de goedkopere ketens, de bioloog, (kleinere) kledingwinkels, een interessante tweedehands kledingwinkel, schoenenwinkels, interieurwinkels, de boekwinkel, een derde wereldwinkel enz. Haren heeft ook een bibliotheek.

Voor wie wat wil eten biedt het dorp genoeg keuze. Verschillende restaurants en een paar (eet)café's. Ook zijn er in het centrum enkele terrasjes, waaronder het Intermezzo terras en het terras van de ijssalon. Een klein eindje buiten het dorp aan de Meerweg (over de Emmalaan in Westelijke richting (richting de snelweg en er voorbij) bevinden zich enkele (goede) eetgelegenheden met terras aan het water. De mooiste plek is de theekoepel halverwege de Meerweg, waar je kunt eten, drinken en heerlijk op het terras over het meer kunt uitkijken. Een goede locatie voor je feest(je). Paviljoen Sassenhein ligt in het groen en heeft haar terras aan een mooie visvijver aan de rand van Haren. Je kunt er een klein hapje eten. Je komt er langs op je wandeling of fietstocht. Wil je het stadsleven dan ben je snel genoeg in Groningen. Op de fiets is het een mooie tocht.

Overnachten in Haren en omgeving

Haren heeft een goed hotel, Het Familiehotel, vlakbij het Paterswoldse Meer gelegen. Zij hebben ook fietsen ter beschikking
Zo'n 5 km ten Zuiden van Haren ligt het NIVON huis, waar men overnachten kan, er zijn ook kampeervelden en er is kookgelegenheid. Huurfietsen beperkt aanwezig. Ten zuiden van Onnen ligt op zo'n 3 km van Haren: Camping de Fruitberg. Nog ietsje verderop ligt aan het Zuidlaarder Meer: camping de Bloemert. Kamperen kan ook op de stadscamping van Groningen, deze is zo'n 8 km verderop.

Lees verder

• Ontstressen op blote voeten
• Contact maken met de natuur en haar voelen en ervaren
• Ontstressen is loslaten in rust