Brandenburg: Potsdam, meer dan alleen Schloss Sanssouci

Wie Brandenburg zegt, denkt al gauw aan Berlijn. Toch ligt er op zo'n 30 km ten westen van Berlijn een andere interessante stad, veel kleiner en gemoedelijker: Potsdam. Kerken en musea, de watertaxi's, maar vooral Schloss Sanssouci met zijn enorm park en mooie kastelen. Inderdaad, kastelen in het meervoud, want op het domein ligt naast het eigenlijke kasteel ook nog het Neues Palais en tal van andere kleinere kasteeltjes. Wie Potsdam wil bezoeken, kan er best twee volledige dagen voor uittrekken. Alleen voor Sanssouci heb je al een dag nodig, en dan ben je nog niet in de stad zelf geweest. Heb je geen vervoer, dan kan je handig gebruik maken van de knalgele Wassertaxi. Voor een kleine 10 € kan je een hele dag over het water en in- en uitstappen op niet minder dan 13 locaties. De toeristenbussen doen zowat hetzelfde, maar dan ben je wel een kleine 30€ kwijt.

Schloss Sanssouci

Om bij Schloss Sanssouci te komen, moet je uit de Wassertaxi stappen bij de Neustädter Havelbucht. Dan nog een klein stukje te voet en je bent er. Onderweg kom je voorbij een gebouw dat op een moskee lijkt, maar dat eigenlijk het pompsysteem van Slot Sanssouci herbergt. Ben je aan de andere kant van de stad, nabij de Jachthaven van Potsdam, dan kom je eerst bij het Neues Palais uit en moet je een heel eind oostwaarts voor je bij het eigenlijke Schloss bent. Aan deze ingang van het park staat een kast waaruit je voor 2 € een foldertje kan halen met twee wandelingen doorheen het park. De opbrengst van het foldertje, uitgegeven door de Stiftung Preussische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg (SPSG), dient meteen ook voor het onderhoud van de immense tuin van liefst 290 ha groot. Gidsen, plattegronden en postkaarten zijn de koop in de molen en in het Neues Palais. Alle gebouwen zijn gesloten op maandag. Voor elk gebouw moet apart betaald worden. Bezoek je alle gebouwen, dan ben je zo 30 € kwijt! Er kan echter ook een Tageskarte aangekocht worden voor 15€ en dat is interessant als je meer dan drie gebouwen bezoekt.

Het park

Het park bestaat uit verschillende kastelen en tuinen. In 1744 liet Koning Frederik II of Frederik de Grote (ook wel Alte Fritz genoemd) een laat barokke tuin aanleggen, met een strakke Lusttuin en een meer frivole Reeëntuin. In het begin van de 19de eeuw drukten ook Frederik William III en Frederik William IV hun stempel op de tuin door de aanleg van het Charlottenhof en de Hoptuin. De Reeëntuin werd opnieuw onderhanden genomen door Peter Joseph Lenné. De Ruinenberg en de streek ten noorden van de Maulbeerallee werden ook ingericht als landschapstuin. In 1906 werd het park vervolledigd met de aanleg van de "Potentestück" dat speciaal werd gecreëerd voor Keizer William II.

In het foldertje dat je uit de kasten aan de ingang van het park kan halen, vind je twee wandelingen doorheen de schitterende tuin. In de tuin mag je gratis rondlopen, tot zonsondergang. Ook de hond mag mee, mits hij aan de lijn blijft. Met de fiets mag men ook in het park, op bepaalde paden. De kleine wandeling duurt één uur en doet vooral de omgeving van Schloss Sanssouci aan met het bezoekerscentrum in de vroegere stallingen en de historische windmolen, het Sanssouci Slot natuurlijk met zijn mooie terrastuinen, de Nederlandse tuin met beeldengalerij, het ronde bloemenperk opgedragen aan het Huis van Oranje, de parterre met grote fontein en mooie beelden, het bruggetje, nog een fontein, het bloemenperk met de muzen, de Siciliaanse tuin en de Noorse tuin. De andere, lange wandeling neemt ongeveer vier uur in beslag en voert je echt naar alle highlights van het park, zo'n 23 in totaal, waaronder het Neues Palais, de Hippodroom en het Chinese theehuis. In het park zal je ook massa's standbeelden tegenkomen. De beroemdste zijn van de Fransman Jean-Baptiste Pigalle. Lodewijk XV schonk de beelden van Venus en Mercurius aan de "oude Fritz" in ruil voor een paar paarden!

Schloss Sanssouci

Het gele kasteel werd gebouwd van 1745 tot 1747 en staat nu op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. Frederik de Grote ontving er zijn vrienden filosofen. Jean-Jacques Rousseau had zijn uitnodiging afgeslagen, maar zijn vriend Voltaire had zijn eigen kamer op het machtige kasteel, hoewel hij er eigenlijk nooit heeft geslapen! En dit omdat zijn kamer pas af was, toen hij het kasteel al had verlaten! Het is de kamer met de bloemen, het fruit en de papegaaien op de muren en waarin een kleine buste van Voltaire staat. Beide heren schreven zo'n 800 brieven naar elkaar. In de schitterende bibliotheek met meer dan 2000 boeken vind je natuurlijk het complete oeuvre van Voltaire. Verder hield Frederik II er van zijn verzameling schilderijen te (laten) bewonderen. In zijn kamer-bureau staat de zetel waarin hij stierf in 1786 en zijn werktafel. Op het domein bevinden zich ook het graf van Frederik de Grote, de graven van zijn favoriete honden en de beroemde wijngaardterrassen. Geleid bezoek is verplicht, evenals het dragen van pantoffeltjes. Fotograferen in het kasteel is verboden. Het kasteel bestaat uit één verdieping en krijgt vaak de naam "parel van de Duitse rococo".

Schilderijengalerij

Naast het kasteel ligt het oudste museum van Duitsland met prachtige schilderijen van Italiaanse en Vlaamse meesters: onder andere Tintoretto, Bassano, Rubens en Van Dyck. In de zomer worden in deze galerij concerten gehouden. Naast de schilderijengalerij ligt de Neptunusgrot.

Kasteel Neue Kammern

De tuin van dit kasteel grenst aan de tuin van Schloss Sanssouci en het kasteel ligt evenwijdig met het hoofdkasteel. Het is opgetrokken in barokstijl en is een pak soberder dan Sanssouci. Achter dit kasteel ligt de historische molen.

De oranjerie

Naast Neue Kammern bevindt zich de oranjerie. Gebouwd tussen 1851 en 1864, in Italiaanse stijl. Men beweert dat de Villa Medicis in Rome model stond. In het begin diende dit gebouw om er 's winters de tropische planten in te zetten. Daarna werden er de vertrekken van Tsaar Nicolaas I en een zaal met kopieën van schilderijen van Raffaël in ondergebracht. De oranjerie was ook het toevluchtsoord van Frederik Willem IV die ze niet alle vijf op een rij had. Er is ook een uitzichtstoren. Tussen de Oranjerie en het Neues Palais heb je ook nog een botanische tuin die afhangt van de Universiteit van Potsdam.

Het Neue Palais

Het Neue Palais is een overweldigend kasteel, gebouwd van 1763 tot 1769 als verblijf voor de gasten van Frederik de Grote. 400 kamers, 428 beelden in totaal, 322 ramen, een gevellengte van 213 meter. Lichtjes overdreven maar de bouw er van moest bewijzen dat Pruisen niet failliet was na de Zevenjarige oorlog. In het kasteel een kamer die als onderzeese grot is ingericht, compleet met fossielen, schelpen, koralen en slakkenhuisjes uit de hele wereld. Verder ook een marmergalerij en een theater met 300 plaatsen. Dan ook nog de vertrekken van Frederik II. Spectaculair, maar ook aan de buitenkant is het al niet mis! De beelden gaan van engelen over mythische figuren, halfnaakte dames, gesluierde dames, etc. Overal waar je kijkt staan er beelden. Sommige werden gerestaureerd, anderen niet.

Over het Neues Palais bevinden zich de vertrekken van het personeel, maar ook dit gebouw is een klein kasteeltje op zich. In 2010 spijtig genoeg in de steigers voor restauratie. Achter het Neues Palais twee tempels: de Vriendschapstempel en de Antieke Tempel.

Kasteel Charlottenhof

Naast de Romeinse Baden. Ook hier is de rondleiding verplicht. Links bevindt zich de Hippodroom en rechts een prachtige rozentuin met meer dan 400 historische rozen. Nog een beetje verder ligt dan het Chinese theehuis met een prachtige collectie porselein.

Kies een mooie zonnige dag uit en je hebt de hele dag plezier aan je bezoek!