Kastelen in Slowakije: tien burchten die je niet mag missen

Slowakije is een land van burchten. Er zijn meer dan honderdvijftig kastelen in het nochtans kleine landje in Centraal-Europa. Een aantal daarvan zijn goed bewaard gebleven, maar van andere blijven slechts ruïnes over. Alles bezoeken is onbegonnen werk, maar sommige springen eruit en zijn de moeite waard. Eén van de kroonjuwelen is de majestueuze burcht van Spis (‘Spissky Hrad’), een door Unesco beschermd monument en een van de best bewaarde middeleeuwse bouwwerken in Europa. Maar ook heel wat andere kastelen zoals Orava, Krasna Horka, Devin en Trencin mag je niet missen. Misschien wel de vreemdste ruïnes vind je in Cachtice, ooit de verblijfplaats van een van de wreedste vrouwelijke seriemoordenaars uit de geschiedenis.

• Slowakije en zijn kastelen en burchten
• De burcht van Spis
• Bojnice
• Orava
• Bratislava
• Het kasteel van Devin
• Trencin
• Kasteel van Lubovna
• Krasna Horka
• Betliar
• Cachtice

Slowakije en zijn kastelen en burchten

Waarom heeft Slowakije zoveel kastelen? In de loop van de geschiedenis werden er meer dan driehonderd gebouwd. Sommige daarvan bleven goed bewaard of werden ingrijpend gerestaureerd, maar andere zijn intussen verworden tot ruïnes.

De verklaring voor het hoge aantal burchten is de ligging van Slowakije op een kruispunt tussen verschillende culturen, veroveraars en religies. Om de voortdurend dreigende aanvallen van buitenlandse legers af te slaan werden op veel plaatsen versterkte vestigingen gebouwd.

De burcht van Spis

Spissky Hrad is niet alleen het grootste kasteel van Slowakije maar ook een van de best bewaarde middeleeuwse burchten van Europa. Vanuit het plekje Spisske Pohradie doemt de monumentale burcht hoog voor je boven de rotsen op. Alleen al het zicht op Spissky Hrad vanaf enige afstand levert mooie plaatjes op.

Het Spiskasteel was de verblijfplaats van Hongaarse koningen sinds de dertiende eeuw. Een brand verwoestte het kasteel in 1780 en sindsdien werd het niet meer bewoond. Gelukkig zorgde de staat voor een grondige restauratie van grote delen van de burcht.

De plek is sinds 1993 beschermd door Unesco en is meer dan negenhonderd jaar oud. Je kan de burcht bezoeken van mei tot oktober. Trek er gerust een paar uur voor uit. Het is leuk om langs de eeuwenoude kasteelmuren te wandelen. Natuurlijk ontbreken ook een paar angstaanjagende marteltuigen in de kerkers niet.

Bojnice

Niet voor niets is dit een van de drukst bezochte plekjes in Slowakije. Bojnice is dan ook een van de sprookjesachtigste kastelen van het land.

Geschiedenis

Op de plek stond al een kasteel in de twaalfde eeuw, maar bij het begin van de twintigste eeuw werd het herbouwd in de stijl van de Franse romantiek-burchten. De Palffy familie woonde hier van 1643 tot 1945, waarna het in handen kwam van de staat. Toch hebben een aantal overblijfselen van het oorspronkelijke kasteel de reconstructies overleefd en maken ze nog steeds deel uit van de huidige burcht.

Het kasteel

De kamers zijn uitvoerig bekleed en bevatten overvloedig veel meubels, schilderijen, standbeelden, wapens, glas en porselein. In de kelders vind je een bron. Deze was de enige voorziening van water in het kasteel tijdens belegeringen. Volgens de lokale overlevering en legende is het slot behekst. Tijdens het eerste weekend van mei herdenkt het Internationaal Festival van Geesten en Spoken deze geruchten.

Orava

Orava is een van de mooiste kastelen van het land. De indrukwekkende gotische burcht ligt hoog boven een rivier en kijkt uit op het dorpje Oravsky Podzamok. Eeuwenlang woonden hier de machtshebbers van de streek. De klassieke vampierenfilm ‘Nosferatu’ uit 1922 werd hier gefilmd.

De oudste delen van het kasteel dateren uit 1267 en nadien werd het door opeenvolgende eigenaars steeds uitgebreid. Na een brand in 1800 werd het gereconstrueerd en kreeg het zijn huidige feeërieke ‘look’. De dramatische ligging van de burcht alleen al levert mooie foto’s op. Vanaf het noorden en oosten heb je de spectaculairste uitzichten op het kasteel met zijn punttorens. Je kan het interieur zien als je meegaat op een begeleide tour door de vele kamers en weelderig gedecoreerde ruimten.

Bratislava

Het kasteel van Bratislava domineert het zicht op de stad. Honderd meter boven de Donau torent het uit boven de Slowaakse hoofdstad. Het werd gebouwd in de vijftiende eeuw, maar de torens kwamen er pas in de zeventiende eeuw bij.

Het interieur van het kasteel is indrukwekkend, maar al even spectaculair zijn de uitzichten vanaf de burcht. Op heldere dagen kan je Oostenrijk of zelfs Hongarije zien liggen. Binnen de muren vind je ook een interessante afdeling van het Slowaaks Nationaal Museum maar ook het leuke Museum van Volksmuziek, waar je de gekste instrumenten kan zien.

Het kasteel van Devin

Devin is een pittoresk plaatsje zo’n negen kilometer ten westen van Bratislava, op de plek waar de Donau en Morava rivieren samenvloeien. Ooit was Devin het meest westelijke punt van het Hongaarse Rijk. De burcht was dan ook een belangrijk Hongaars militair bolwerk in de regio.

Al in de Romeinse tijd was de plaats bewoond en in de dertiende eeuw werd hier voor het eerst een fort gebouwd. Het werd in de loop der jaren steeds uitgebreid en verfraaid, tot Napoleons legers het in 1809 met de grond gelijk maakten. Later werd het heropgebouwd. Devin is vanuit Bratislava op verschillende manieren bereikbaar. Er zijn bussen maar de leukste trip is de ferry op de Donau, tussen Bratislava en Devin.

Trencin

Weinig burchten domineren zo het stadsbeeld als ‘Trenciansky hrad' in Trencin in het westen van Slowakije. Dit is misschien wel een van de meest betoverende bouwwerken in het hele land. Een bezoek aan het kasteel is de moeite waard maar al even indrukwekkend is het panorama dat zich ontvouwt over de streek vanaf de burcht. Een aanrader is overnachten in Trencin. De burcht is ’s avonds verlicht met mooie kleuren, wat alles nog meer betoverend maakt.

Kasteel van Lubovna

Geschiedenis

Dit kasteel uit de veertiende eeuw, Lubovna hrad in het Slowaaks, is van grote historische betekenis geweest. Heel wat veldslagen tussen Polen en Hongaren of Oostenrijkers speelden zich hier af. Ook de daaropvolgende vredesonderhandelingen vonden hier plaats.

Lubovna bezoeken

De helft van het kasteel ligt in puin maar een bezoek is nog steeds interessant. Er is ook een gruwelijke waterput, nu een herdenkingsmonument. Hij bevat de skeletten van honderdvijftig Slovaakse partizanen die er door de nazi’s in gedumpt werden. Ook de uitzichten over de vallei vanaf de burcht zijn de moeite waard.

Krasna Horka

Krasna Horka is een van de topattracties in het oosten van Slowakije. Het ligt op een heuvel boven het plaatsje Krasnohorske Podhradie en werd gebouwd in 1320. De Andrassy familie kocht het kasteel in de zestiende eeuw, renoveerde het in Renaissance stijl en verstevigde het tegen aanvallen van de Turken. In 1817 brandde het af en bleef het lange tijd onbewoond, tot graaf Dionysius Andrassy het in de vroege twintigste eeuw liet restaureren en het omvormde tot een soort museum van de familie.

Betliar

Krasna Horka is prima te combineren met een bezoek aan Betliar kasteel, zo’n vier kilometer ten noorden van het plaatsje Roznava. Het werd eveneens voor de Andrassy familie gebouwd in de achttiende eeuw. Verwacht je aan weelderige ruimten en heel wat verzamelobjecten uit Afrika en Azië. De Andrassy waren blijkbaar ook fervente lezers want een ander hoogtepunt is een bibliotheek met maar liefst 20.000 boeken.

Cachtice

Van deze burcht tussen Piestany en Trencin uit de dertiende eeuw schieten eigenlijk nauwelijks meer dan wat ruïnes over. De aantrekkingskracht van de plek spruit voort uit haar geschiedenis.

Hier stond ooit het kasteel van Cachtice, in de tweede helft van de zestiende eeuw eigendom van de knettergekke Hongaarse gravin Elisabeth Bathory, een van de beruchtste vrouwelijke massamoordenaars uit de geschiedenis. Bathory folterde en vermoordde meer dan zeshonderd onschuldige boerenmeisjes in dit kasteel en in een andere burcht in Beckov aan de overkant van de Vah rivier. Toen later ook meisjes van adel het slachtoffer van haar gruweldaden werden riep men haar een halt toe.

De martelingen tartten alle verbeelding. Zo werden naakte meisjes opgesloten in kooien met spietsen, verbrand met hete poken of met water overgoten en buiten in de vrieskou gezet. Vaak baadde de gravin in hun bloed, omdat ze ervan overtuigd was dat het bloed van jonge maagden haar huid gaaf en jong zou houden. Haar connecties binnen de Hongaarse adel hielden Bathory lange tijd de hand boven het hoofd, maar toen haar misdaden aan het licht kwamen werd ze berecht en levenslang opgesloten in Cachtice.

Vandaag blijft niet veel meer over van de burcht, maar de vage paden naar de top van de heuvel beklimmen loont toch de moeite voor de indrukwekkende uitzichten over de streek.

Lees verder

• Slowakije: 10 mooie plekjes en bezienswaardigheden
• Bratislava: tien bezienswaardigheden die je moet zien
• Trencin: 5 bezienswaardigheden die je niet mag missen