Nationaal park Tiveden in Zweden

In Zweden ligt tussen de twee grootste meren het nationale park Tiveden. In Tiveden probeert de Zweedse overheid een oerbos te scheppen door menselijk ingrijpen zover mogelijk te minimaliseren. Naast het feit dat dit een zeer nobel streven is, is het nationaal park ook zeker een bezoek waard vanwege de vele bezienswaardigheden en de meer dan prachtige natuur.

Tiveden Nationaalpark

Tussen het Vänern en Vättern in de provincies Örebro län en Västra Götalands län vindt u in de gemeenten Laxå en Karlsborg het nationaal park Tiveden. Tiveden Nationaalpark omvat 1353 hectare waarvan 1216 hectare land. Het doel van het park is om een oerbos te laten ontstaan door de natuur de vrije hand te laten. Verwacht wordt dat het park zich in de komende 200 jaar zal ontwikkelen tot een waar oerbos, zoals het 400 jaar geleden ook bestond.

Cultuurbos of Oerbos?

Tiveden is voor een deel nog handmatig aangelegd, zogenoemd cultuurbos. Dit naar aanleiding van de bosbouw die in de 20e eeuw hier plaats heeft gehad. Het kappen van bomen voor brand- en timmerhout was een veel voorkomende bezigheid. Dit gebeurde al in de 17e eeuw, in die periode graasde ook het vee op de grond van het huidige park en werd er teer gebrand. In het gehele park zijn resten te vinden van deze houtskoolbranderijen. Mede door een grote brand in 1835 is er nu nog altijd overal houtskool terug te vinden in de grond.

In de 18e en 19e eeuw werden de hoogovens van Granvik en Igelbäcken ook gestookt met voornamelijk houtskool uit Tiveden. In
Stenkälla en Trollkyrka kunnen nog bomen teruggevonden worden die de tekenen van de grote branden bij zich dragen.
Nationaalpark Tiveden omvat zowel cultuurbos als oerbos. Het cultuurbos is ontstaan door de bosbouw en daarbij behorende kaalslag van de kap. Hier werden bomen teruggezaaid waardoor je in bepaalde gebieden nog veel bomen van een bepaalde leeftijd vindt. Dit in tegenstelling tot het oergedeelte waar je bomen van alle leeftijden kan vinden, en alle bomen en planten uit het zaad van hun voorgangers gekiemd zijn. In Tiveden is geen menselijk tussenkomen, waardoor de natuur haar vrije gang kan gaan. Hierdoor zal het cultuurbos langzaam aan verdwijnen en zal het gehele gebied oerbos worden. Enkel de wegen van en naar het park worden onderhouden, door eventuele bomen te kappen die een gevaar vormen of omgevallen zijn en de weg kunnen blokkeren.

Wandelen op Tiveden

In Tiveden zijn diverse bezienswaardigheden die allemaal zijn opgenomen in de verscheidene wandelroutes. In totaal is er meer dan 25 kilometer aan gemarkeerde wandelroutes uitgezet, variërend van 1,5 tot 15 kilometer. Alle routes beginnen en eindigen bij het informatiepunt waar tevens in meerdere talen folders te vinden zijn over de diverse routes. Alle routes zijn met nat weer gevaarlijk vanwege slipgevaar. Laat staan met vorst en of sneeuw. Trek in elk geval degelijke (wandel) schoenen aan en neem voldoende te eten en te drinken mee. Al is het af te raden grote hoeveelheden mee te nemen in verband met het soms moeilijk
toegankelijke en het dan in de weg zitten van een eventuele rugzak of hebben van volle handen.

Routes

De ronde van Stenkälla is een route van ongeveer twee kilometer waar zeker een uur aan wandeltijd voor gerekend moet worden in verband met moeilijk begaanbaar terrein. De route loopt langs diverse punten met adembenemende uitzichten waar de Stenkälla (steenkelder) zelf een hoogtepunt van is. Een offerplaats uit heidense tijden, een waterbron afgedekt met een enorm blok graniet waar via een smalle doorgang doorheen gelopen kan worden.

De ronde van de Trollenkerk (Trollkyrka) is een route van ongeveer zes kilometer, waar zeker drie uur voor moet worden gerekend. Met de kleine Trollenkerk die net boven de 200 meter hoogtelijn ligt, is er een prachtig uitzicht over het Vättern meer dat 110 meter lager ligt.

Vrijwel alle routes hebben shortcuts of mogelijkheden om te verlengen. Wanneer bijvoorbeeld de Stenkällaroute gelopen wordt, is het mogelijk om ongeveer halverwege die route te kiezen om Vitsand erbij te gaan lopen. Vitsand is een route van ongeveer zes kilometer lang die uitkomt op een zeer kindvriendelijk strand met een eigen parkeerplaats. U kunt deze bereiken via route 49, Granvik en Olshammer. Alle routes worden over het algemeen duidelijk aangegeven met oranje banden, stippen of pijlen die de richting aangeven waarin gelopen moet worden. Indien er ergens een aantal gemist worden, is het vrij gemakkelijk om weer terug op het juiste pad te komen. Ook loopt het doorgaande pad door Bergslagsleden Tiveden heen met etappe 15, 16 en 17. Deze zijn onderdeel van een veel grotere wandelroute.

Dieren en planten

De flora en fauna in Nationaalpark Tiveden is arm aan soorten. Door de rotsachtige ondergrond en de slechts dunne laag aarde die hier op blijft liggen, overleven maar weinig soorten planten en bomen. De kans om in Tiveden een ree of een eland tegen te komen, is minimaal. Wel zijn er dassen, vossen, marters en eekhoorntjes aanwezig. Er is een groot bestand aan vogels waaronder diverse auerhoenders en spechten. Ook vindt u op Tiveden de rode waterlelie, deze zeldzame variant van de witte waterlelie is pas in 1856 ontdekt in het park (in het Fagertärn en Hook meer). De röd näckros (de Zweedse benaming voor de plant) is heden ten dagen in meerdere meren van Tiveden te vinden en bloeit in de periode juni tot augustus.

Algemene parkregels

• Kamperen met tent, caravan of camper is niet toegestaan in het nationaal park.
• Paardrijden is verboden in het nationaal park.
• Parkeren mag alleen op de gemarkeerde parkeerplaatsen.
• Vuur maken mag alleen op de daarvoor ingerichte plaatsen.
• Planten en dieren mogen niet beschadigd of gestoord worden.
• Honden moeten aan de lijn gehouden worden. Maak geen lawaai en geniet.
• Blijf zoveel mogelijk op de gemarkeerde routes lopen in verband met het behoud van de natuur.

De informatieborden in het park geven de volledige regels voor bezoekers.

Hoe te bereiken?

Tiveden is niet te bereiken met het openbaar vervoer. Met de auto volgt u de borden die langs de E20 en grotere weg 49 de weg wijzen naar Tiveden. Tiveden wordt aangegeven vanaf de richting Karlsborg - Askersund, Undenäs - Askersund en Tiveden-Granvik. Via Tivedsleden is het mogelijk om op de parkeerplaats te komen waar tevens het informatiepunt is.